Fakty i mity, czyli...
Ankietę przeprowadzono podczas studenckiego święta
Warmińsko-Mazurskie Centrum Zdrowia Publicznego w Olsztynie, które odpowiada za realizację zadań Wojewody Warmińsko-Mazurskiego z zakresu przeciwdziałania HIV/AIDS, po raz drugi przeprowadziło ankietę wśród studentów. Wynika z niej, że żacy wiedzą, iż AIDS jest groźną chorobą wywoływaną przez wirusa HIV, ale jednocześnie wierzą, że akurat im zespół nabytego niedoboru odporności się nie przytrafi.
Podczas ubiegłorocznych Juwenaliów po raz pierwszy przeprowadzono anonimową ankietę wśród studentów olsztyńskich uczelni. W tym roku podczas studenckiego święta ankietę powtórzono. Odpowiedziało na nią 236 studentów, których średnia wieku wynosiła 22 lata.
Porównując odpowiedzi z roku 2009 i 2010 można stwierdzić, że wiedza studentów na temat HIV/AIDS jest na podobnym, niestety niezadowalającym poziomie i zmienia się bardzo powoli, mimo że Warmińsko-Mazurskie Centrum Zdrowia Publicznego od 2 lat na terenie naszego województwa prowadzi na ten temat akcje informacyjne. Pojawiają się również kampanie ogólnopolskie, spoty oraz artykuły w prasie, radiu, telewizji i w internecie. Temat ten jednak jest wciąż lekceważony.
Nadal większość osób uznaje, że problem HIV/AIDS nie istnieje lub ich nie dotyczy. Ponadto w dalszym ciągu zakażenie HIV i choroba AIDS kojarzy się z narkomanią, prostytucją, homoseksualizmem, a według danych Krajowego Centrum ds. AIDS, w Polsce główną drogę zakażeń stanowią obecnie ryzykowne zachowania seksualne osób heteroseksualnych.
(Nie)wiedzaO ile w zeszłym roku studenci wiedzę o AIDS/HIV najczęściej czerpali od znajomych, to w tym roku najwięcej, bo aż 39 proc. odpowiedziało, że z kampanii informacyjnych. Na własną rękę pozyskuje ją 34 proc., z przyjaciółmi na ten temat rozmawia 22,5 proc. ankietowanych, 10 proc. przyznało się do rozmowy z lekarzem lub pielęgniarką. 15 proc. nigdy tematem się nie zainteresowało, a 7 proc. studentów uznało, że ten problem ich nie dotyczy.
Ponad 93 proc. badanych deklarowało, iż wie, w jaki sposób można się zakazić HIV, jednak podobnie jak w badaniach w 2009 roku, wskazywane sytuacje, które wg studentów mogą stwarzać ryzyko zakażenia HIV, nie do końca to potwierdzają. Ponad 91 proc. studentów wie, iż kontakt seksualny bez zabezpieczenia stanowi poważne ryzyko zakażenia się HIV, ale kontakt z krwią osoby zakażonej wskazało już tylko nieco ponad 73 proc. studentów.
Wstydzą się rozmawiać i używaćPonad 65 proc. respondentów nie rozmawia ze swoim partnerem na temat ryzyka zakażenia HIV przed pierwszym kontaktem seksualnym, tylko 14 proc. podejmuje taką rozmowę, a 5 proc. czyni to wielokrotnie. Prawie 15 proc. pyta o przeszłość seksualną partnera, 1,5 proc. wskazało, że zawsze oboje badają się w kierunku HIV przed pierwszym kontaktem seksualnym. Ponad połowa odpowiadających - 54 proc. deklarowała, że ma stałego partnera, 20,5 proc. nie ma partnera seksualnego, prawie 14 proc. wskazało, iż pomimo stałego partnera zdarzają się przygodne kontakty seksualne, a blisko 13 proc. często zmienia partnerów.
Blisko 5 proc. respondentów uważa, iż prezerwatywa w 100 proc. zabezpiecza przed zakażeniem. Większość badanych studentów (91 proc.) wie, że tylko prezerwatywa atestowana, dobrej jakości, właściwie założona i używana od początku do końca, zmniejsza ryzyko zakażenia HIV. Jednak prezerwatywę zawsze używa tylko nieco ponad 55 proc. badanych studentów, część osób (14,41 proc.) używa prezerwatywy tylko podczas przypadkowych kontaktów seksualnych., a nigdy - deklaruje 8 proc.
Komar niegroźnyNa temat ryzyka zakażenia się HIV podczas karmienia dziecka piersią, a także podczas ciąży i porodu, wie już tylko 1/4 ankietowanych studentów. Pojawiło się też sporo odpowiedzi błędnych na temat sytuacji ryzykownych: ukąszenie komara lub innego owada, jako sytuację ryzykowną, wskazało ponad 10 proc., pocałunki blisko 8 proc., używanie wspólnych sztućców czy ręczników - ponad 4 proc. studentów.
Wśród wymienionych grup ryzyka zakażenia HIV, najczęściej wskazywana jest grupa osób heteroseksualnych, często zmieniających partnerów (prawie 65 proc.), osoby stosujące narkotyki (78 proc.), osoby homoseksualne (51 proc.).
Zbadać się, a po co i gdzie?Studentom zadano pytanie o badania w kierunku HIV, które są jednym z ważnych elementów profilaktyki. Około 48 proc. młodych ludzi uważa, iż nie widzi potrzeby takiego badania się, ponieważ nie miała ryzykownych zachowań, ok. 19 proc. uznało, że problem ten ich nie dotyczy, prawie 12 proc. rozważało przebadanie się, 9 proc. osób nie wie, gdzie taki test można wykonać, około 6 proc. osób obawia się przeprowadzenia testu z powodu pozytywnego wyniku i tylko 9 proc. osób zadeklarowało, iż taki test wykonało.
Problem nie tylko medyczny Spośród badanych studentów 31 proc. uważa, że nie jest możliwe wyleczenie zakażenia HIV, a ponad 63 proc. sądzi, że wyleczenie zakażenia HIV nie jest możliwe, ale obecnie stosowane leki antyretrowirusowe zwalniają przebieg zakażenia, 7 proc. wskazało błędnie, że wyleczenie zakażenia HIV jest możliwe.
Wiedza na temat możliwości leczenia HIV jest bardzo istotna, ponieważ właściwe stosowanie leków antyretrowirusowych, hamujących namnażanie się wirusa w organizmie, pozwala na przedłużenie życia osoby zakażonej HIV o 20-30 lat.
Niecałe 45 proc. ankietowanych deklarowało, iż nie odczuwałaby dyskomfortu przebywając w otoczeniu z osobą zakażoną, ok. 33 proc. nie wie, jaka byłaby ich reakcja w takiej sytuacji. Reszta respondentów, tj. prawie 23 proc. twierdzi, iż odczuwałaby dyskomfort przebywając w otoczeniu z osobą zakażoną HIV. Świadczy to o tym, iż problem HIV/AIDS to nie tylko problem medyczny, ale również społeczny. Dlatego nadal istnieje potrzeba podnoszenia świadomości społecznej na temat osób zakażonych HIV i chorujących na AIDS.
Żeby wszyscy wiedzieliWarmińsko-Mazurskie Centrum Zdrowia Publicznego w Olsztynie jako jednostka odpowiedzialna za realizację zadań Wojewody Warmińsko-Mazurskiego z zakresu HIV/AIDS, będzie kontynuowało edukowanie i uświadamianie młodych ludzi. Edukowanie w zakresie profilaktyki HIV/AIDS jest ważne również ze względu na to, że ma znaczenie w profilaktyce innych chorób przenoszonych drogą płciową i zakażeń krwiopochodnych.