Stare dworce to składnik dziwnej historii. Wzniesiono je z radością, a upadają bez widocznych prób ratowania. Od ponad roku piszę i mówię o tym nieustannie, poznając wielu pasjonatów kolejnictwa - pasjonatów, bo ci zawodowcy, czyli ludzie na stanowiskach instytucjonalnie związanych z tematem, raczej milczą, żeby nie powiedzieć, że lekceważą takich jak ja. Chciał czy nie chciał, temat jednak jest i jest niszczejące mienie, czyli pieniądz.
Na Warmii i Mazurach znajduje się jeszcze prawie sto dworców. Połowa z nich zamienia się w ruinę przy niepojętej bezradności otoczenia z niegdyś mocarnej PKP, parlamentarzystów, którzy reprezentują ten region, środowisk intelektualno-artystycznych, dla których dobro kulturowe leży na sercu, a nawet lokalnej społeczności, bo nie wierzy ona w odmianę losu na lepsze oraz (niestety) większości mediów... Nikogo dworce jak widać nie obchodzą zbyt silnie, bo gdyby było inaczej, to już dawno znalazłoby się rozwiązanie!
Kto widział dworzec w Budwitach, to wie, o czym piszę. Ten dworzec przypomina pałacyk i już zamienia się w szopę. Co przy tym znaczy fakt, że Wojewódzki Konserwator Zabytków wpisał go do swego rejestru chronionych dóbr, gdy za chwilę budowla padnie? Runie lub spłonie w całym majestacie opisu, że był to wspaniały budynek, interesujący w skali regionu i kraju. Zastanawiam się, czy naprawdę nie można pełniej i ciekawiej wykorzystać zamknięty dworzec w Barczewie? Nikogo nie zdumiewa, że zarastający trawą dworzec w Sątopach nie padł jeszcze tylko dzięki ludziom, którzy w części obiektu mają tam dom i miejsce na sklep? Krzaki wrzynają się w stacyjkę Jezioran i wielu innych miasteczek i wsi, w których są drugim po kościele obiektem reprezentacyjnym i ważnym. Zaraz runie wiele wypatroszonych wież wodnych - takich jak ta w Małdytach. Na ile jeszcze lat rozwiązaniem dla dworca Bartoszyc ma być dzierżawa sali na kebab? Majątki policzalne od strony ekonomicznej i kulturotwórczej zamieniane są w śmieć.
I dwa ostatnie dla mnie ważne fakty:
Pierwszy: 10 września 2009 roku wysłałam List Otwarty do Parlamentarzystów Warmii i Mazur. Reakcja właściwie zerowa, bo odpowiedzi były trzy. Poseł Tadeusz Iwiński z SLD gratulował mi romantycznego tematu i zadeklarował gotowość wsparcia, gdy potrzeba. PiS odparło z automatu: „Pani wiadomość została zarejestrowana”. Poseł Beata Bublewicz z PO powiadomiła, że idąc tropem mojego Listu złożyła w tym temacie zapytanie do Ministra Infrastruktury. Minister odpowiedział obszernie, ale bez gwarancji, że nasze dworce zostaną uratowane, rewitalizowane, adaptowane itd.
Drugi: 23 marca 2010 roku wojewoda warmińsko-mazurski Marian Podziewski otworzy konferencję na temat poszukiwania metod ratowania starych dworców.
Chcę wierzyć, że konferencja u wojewody to zapowiedź szerszego otwarcia sprawy. Oby skutecznego. Z ministerialnego pisma wynika właściwie tylko to, że w najbliższym czasie na naprawę mogą liczyć wybrane dworce ze szlaku Euro 2012. Warmia i Mazury nie jest głównym szlakiem, więc choć kilka dworców uzyska wsparcie, to reszta jednak dalej będzie osuwać się w ruinę. Przykrym przykładem są Budwity. Miejsce dla odkrywców. Z kępy krzaków strzela w górę dach jak kopułka małej świątyni lub pruski hełm. Bliżej widać murszejące drewno, zamienione w sito rynny i łaty. Gnije piękno. Dlaczego nie udaje się uratować takich miejsc? Dlaczego nie stworzono dotąd realnych mechanizmów, które by wyzwoliły gospodarność, odpowiedzialność, kreatywność? Dlaczego spółki byłej PKP nie rozmawiają z gminami, a gminy nie podają rozwiązań? Słyszymy, że nie ma funduszy, to zapytajmy: a dlaczego ich nie ma? Jest tylko stwierdzenie, że coś daje się lub nie daje się wpisać do rejestru zabytków? O to zapytam na konferencji u wojewody.
Zainteresowanych tematem proszę o kontakt przez adres redakcji.
Z D J Ę C I A
Szpital? Mam dobre wspomnienia!
