Olsztyn24 - Gazeta On-Line
Portal Informacyjny Olsztyna i Powiatu Olsztyńskiego

W poniedziałek, 1 marca 2010 r., pod przewodnictwem wojewody Mariana Podziewskiego obradowało Kolegium Ekonomiczne Wojewody Warmińsko-Mazurskiego. Kolegium podsumowało wyniki analizy wskaźników gospodarczych w województwie warmińsko-mazurskim za IV kwartał 2009 r. oraz zapoznało się z wynikami badań koniunktury, przeprowadzonych w przedsiębiorstwach Suwalskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej w granicach naszego województwa (podstrefa gołdapska i ełcka) oraz w zakładach pracy chronionej.

Z danych za IV kw. minionego roku wynika, że przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw było niższe niż przed rokiem o 8,0% (w Polsce o 1,2%). Największy spadek zatrudnienia wystąpił w sekcji informacja i komunikacja (o 14,2%). Wzrost zatrudnienia odnotowano jedynie w trzech sekcjach, a największy w transporcie i gospodarce magazynowej (o 6,2%).

W grudniu 2009, w porównaniu z końcem III kwartału 2009, liczba bezrobotnych w województwie warmińsko-mazurskim wzrosła o 11,9%, tj. o 11,6 tys. osób. Jest to szósty z kolei miesiąc, w którym odnotowano wzrost liczby bezrobotnych. W ciągu ostatnich 12. miesięcy liczba bezrobotnych wzrosła o 24,9%, tj., o 21,8 tys. osób, a w porównaniu z listopadem 2009 roku liczba osób zarejestrowanych w urzędach pracy wzrosła o 4,8%. Ostatecznie liczba bezrobotnych na Warmii i Mazurach na koniec grudnia 2009 r. wynosiła 109,2 tys.

Produkcja sprzedana przemysłu województwa warmińsko-mazurskiego w cenach bieżących była w grudniu 2009 r. o 8,6% wyższa niż przed rokiem i o 0,8% wyższa w porównaniu z listopadem 2009. Wielkość produkcji budowlano-montażowej, obejmującej prace o charakterze inwestycyjnym i remontowym, zrealizowanej przez przedsiębiorstwa budowlane o liczbie pracujących powyżej 9. osób, była w grudniu 2009 o 8,6% niższa niż przed rokiem. W porównaniu z wynikami naszego województwa za IV kwartał 2008, wskaźniki są nieco gorsze. Ogólnie można powiedzieć, że podobnie jak w III kwartale budownictwo należy do tych składowych wskaźnika koniunktury, które przyczyniają się do jej stabilizacji. Koniunkturę w budownictwie podtrzymują prace drogowe oraz duże projekty infrastrukturalne, związane z EURO 2012.

Na koniec IV kwartału 2009 sprzedaż detaliczna była mniejsza o 7,4% w odniesieniu do analogicznego miesiąca poprzedniego roku. Przy dużym zadłużeniu gospodarstw domowych i istniejących trudnościach w uzyskaniu kredytu, wzrost konsumpcji zależy przede wszystkim od wzrostu dochodów ludności, ten zaś jest pochodną wzrostu PKB, który jak na razie jest słaby. Poziom sprzedaży detalicznej jest także pochodną zmian liczby bezrobotnych, która rośnie w naszym regionie. Zaobserwowano spadek wydatków konsumpcyjnych, w tym w szczególności wydatków na dobra trwałego użytku (samochody, meble, sprzęt agd).

Wartość przeciętnej płacy w sektorze przedsiębiorstw wzrosła na koniec IV kwartału 2009 r. o 8,0%, licząc rok do roku. Należy zaznaczyć, że w grudniu przeciętna wartość wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w warmińsko-mazurskim stanowiła 79% analogicznego wynagrodzenia dla całego kraju.

Z oceny koniunktury w sektorze bankowym wynika, że poprawę odnotowano na rynku depozytów złotowych, zarówno bieżących, jak i terminowych, pogorszenie w depozytach walutowych bieżących oraz stabilizację na rynku depozytów walutowych terminowych. Rynek kredytów złotowych, kredytów konsumenckich oraz kredytów mieszkaniowych notuje wyhamowanie dotychczasowej dynamiki wzrostu. Rynek kredytów dewizowych oraz kredytów dla przedsiębiorstw o wartości powyżej 1 mln euro pozostaje w trendzie wzrostowym. Wkłady na rachunkach bieżących ogółem rosły w 45% placówek. Lokaty terminowe rosły łącznie w 49% placówek.

Można mieć nadzieję, że pewne przejawy poprawy sytuacji gospodarczej, które pojawiły się pod koniec 2009 r., wzmocnią się w nadchodzących miesiącach w związku z ogólną poprawą koniunktury na świecie. Jest jednak za wcześnie, aby oznajmić, że nastąpiło już definitywne odwrócenie spadkowej tendencji w dynamice naszej gospodarki i że najgorsze mamy już za sobą.

Suwalska Specjalna Strefa Ekonomiczna na terenie województwa warmińsko-mazurskiego obejmuje tereny zlokalizowane w Gołdapi oraz Ełku. W obydwu podstrefach działają 34 firmy (26 w Ełku i 8 w Gołdapi.) W badaniu przeprowadzonym przez Urząd Statystyczny w Olsztynie udział wzięło 18 przedsiębiorstw (12 funkcjonujących w podstrefie Ełk oraz 6 w podstrefie Gołdap).

Większość z ankietowanych firm oceniła własną sytuację ekonomiczną jako zadowalającą, a w przypadku podstrefy Ełk 16,7% wskazało odpowiedź „dobra”. Jednocześnie 16,7% ankietowanych firm określiło własną sytuację ekonomiczną jako złą.

Większość firm pozytywnie oceniła swoją sytuację w krajowym portfelu zamówień na wytwarzane produkty, wskazując odpowiedź „wzrasta” lub „pozostaje bez zmian”, a co trzecia firma w obu podstrefach udzieliła w tym zakresie negatywnej oceny. Są to wyniki nieco gorsze od otrzymanych w badaniu za II kwartał 2009, a obejmującym podmioty działające w strefie warmińsko-mazurskiej.

Wśród badanych firm, prowadzących sprzedaż także na rynkach zagranicznych, zdecydowana większość pozytywnie oceniła swoją sytuację w zagranicznym portfelu zamówień na wytwarzane produkty, udzielając odpowiedzi „wzrasta” lub „pozostaje bez zmian”. Tylko 14,3% badanych podmiotów z podstrefy Ełk stwierdziło, że nastąpiło pogorszenie wartości portfela zagranicznego.

Co czwarta firma w podstrefie Ełk oraz co trzecia z podstrefy Gołdap zwiększyła produkcję w trzech ostatnich miesiącach. Średnio ponad połowa firm nie zmieniła rozmiarów produkcji, natomiast tylko w podstrefie ełckiej 25% badanych podmiotów ograniczyło produkcję w ciągu ostatnich trzech miesięcy.

Największy spadek zatrudnienia, bo odnotowany wśród 25% firm, zanotowano w podstrefie Ełk, a 16,7% w podstrefie Gołdap. Zachowanie miejsc pracy nastąpiło wśród ponad połowy podmiotów, a co trzecia firma w strefie Gołdap oraz 16,7% firm strefy Ełk zwiększyło poziom zatrudnienia.

Ogółem spośród wszystkich badanych przedsiębiorstw 2/3 zwiększyły lub utrzymały poziom inwestycji. Tylko 6 podmiotów ze strefy Ełk ograniczyło przedsięwzięcia inwestycyjne.

Wśród większości podmiotów zdolność do bieżącego regulowania zobowiązań nie zmieniła się. Natomiast w co trzeciej firmie podstrefy Ełk i u 16,7% firm działających w podstrefie Gołdap nastąpiło pogorszenie wskaźników bieżącej płynności.

Ogółem wśród ankietowanych podmiotów zdecydowanie przeważa pozytywne nastawienie odnośnie dalszego rozwoju sytuacji gospodarczej. Tylko 8,3% ankietowanych firm w strefie ełckiej, a 16,7% spośród funkcjonujących w strefie gołdapskiej, oczekuje pogorszenia ogólnej sytuacji.

Co trzecia firma nie przewiduje dalszej redukcji w zakresie rozmiarów produkcji wyrobów gotowych. Tylko dwie firmy wyraziły obawy z tym związane.

Wyniki badania wskazują, że większość firm nie obawia się spadku cen. Tylko dwie ankietowane firmy wyraziły obawę związaną z możliwością spadku cen wyrobów gotowych. Ogółem większość firm oczekuje utrzymania bieżącego poziomu cen zbytu.

Wśród ankietowanych przedsiębiorstw funkcjonujących w podstrefie ełckiej 41,7% planuje zwiększenie inwestycji w ciągu najbliższych 3 miesięcy. Ponad 41% nie przewiduje zmian w tym zakresie. Jednocześnie wszystkie badane podmioty ze strefy gołdapskiej przewidują status quo w tym zakresie.

Żadne z ankietowanych przedsiębiorstw nie przewiduje ograniczenia liczby pracowników w ciągu najbliższych 3 miesięcy. Co czwarta firma z podstrefy ełckiej oraz co druga z podstrefy gołdapskiej bierze po uwagę wzrost zatrudnienia.

Podsumowując badania przeprowadzone wśród podmiotów funkcjonujących na terenach dwóch podstref Suwalskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej: ełckiej oraz gołdapskiej, należy stwierdzić, że sytuacja firm, jak na razie, jest stabilna. Co prawda część firm ma pewne trudności związane ze zmniejszaniem się liczby zamówień, czy też obawia się pogorszenia płynności finansowej, ale jednocześnie badane podmioty nie deklarują dalszych redukcji zatrudnienia - bardzo istotnego wskaźnika zwłaszcza na terenach o tradycyjnie wysokim poziomie bezrobocia. Ponadto wysoki poziom konkurencyjności jakościowej oraz cenowej, któremu sprzyja deprecjacja złotówki, dają podstawę do stwierdzenia, że firmy warmińsko-mazurskie funkcjonujące na terenach stref ekonomicznych najgorszy okres koniunktury mają już za sobą i rozpoczną stopniowe poprawianie osiąganych wyników ekonomicznych, zarówno na rynku krajowym, jak i za granicą.

W województwie warmińsko-mazurskim w 2009 r. funkcjonowało 78 przedsiębiorstw mających status zakładów pracy chronionej. W przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy stan na koniec grudnia 2009 r. był następujący: liczba zatrudnionych ogółem 8219, wśród nich osoby niepełnosprawne 5487. Zakłady pracy chronionej naszego regionu to przedsiębiorstwa funkcjonujące w branżach: odzieżowej, skórzanej, meblarskiej, mięsnej, produkcji wyrobów z metalu, budowlanej, produkcji drewna i wyrobów z drewna, produkcji artykułów spożywczych, znaków drogowych, firm ochroniarskich oraz firmy handlowe.

W wyniku przeprowadzonych badań ankietowych, obejmujących próbę 62 podmiotów mających status zakładów pracy chronionej w województwie warmińsko-mazurskim, otrzymano następujące wyniki, dotyczące aktualnego stanu koniunktury gospodarczej w tej grupie przedsiębiorstw.

Ogółem 25,6% zakładów pracy chronionej dobrze oceniło ogólną sytuację finansową, 32,5% zadowalająco, zaś 41,9% określiło ja jako złą.

Ogółem 16,7% firm pozytywnie oceniło swoją sytuację w krajowym portfelu zamówień na wytwarzane produkty, 26,2% określiło stan własnego portfela jako stały, a 57,1% udzieliło w tym zakresie negatywnej oceny.

Ogółem 47,7%, tj. 30 podmiotów spośród zbadanych firm, prowadzi sprzedaż także na rynkach zagranicznych.

Wśród badanych przedsiębiorstw ogółem 11,4% ankietowanych firm zwiększyło produkcję w ciągu ostatnich trzech miesięcy, wśród 45,4% przedsiębiorstw produkcja nie uległa zmianie, natomiast 43,2% ograniczyło produkcję w ciągu ostatnich trzech miesięcy.

Zmiany produkcji pociągają za sobą zmiany w poziomie zatrudnienia. Ogółem 6,8% ankietowanych firm zwiększyło zatrudnienie w ciągu ostatnich 3 miesięcy, 68,2% utrzymało poziom zatrudnienia, mimo częściowego spadku produkcji, zaś wśród 25% badanych podmiotów zatrudnienie uległo redukcji.

Ogółem 13,6% badanych przedsiębiorstw zadeklarowało wzrost nakładów inwestycyjnych, 61,4% nie dokonuje zmian poziomu inwestycji, zaś 25% ograniczyło przedsięwzięcia inwestycyjne.

Wśród 6,8% podmiotów nastąpiła poprawa w zdolności do bieżącego regulowania zobowiązań, u 52,3% podmiotów pozostała ona bez zmian, natomiast wśród 40,9% nastąpiło pogorszenie wskaźników bieżącej płynności.

Ogółem 15% podmiotów uznało stan swoich zapasów jako zbyt duży, 75% określiło zapasy jako wystarczające, a 10% zakładów pracy chronionej posiadało zbyt małe w stosunku do potrzeb zapasy wyrobów gotowych.

Ogółem co czwarta firma oczekuje poprawy sytuacji gospodarczej, prawie połowa uważa, że sytuacja nie ulegnie zmianie, a 27,3% oczekuje pogorszenia ogólnej sytuacji. Mamy więc do czynienia z równowagą skrajnych ocen w badaniu.

Wśród ankietowanych przedsiębiorstw 13,6% planuje zwiększenie inwestycji w ciągu najbliższych 3 miesięcy. Ponad 54% nie przewiduje zmian w tym zakresie. Jednocześnie 31,8% firm przewiduje ograniczenie w przyszłości nakładów inwestycyjnych. Ponad połowa zakładów pracy chronionej (58,1%) nie przewiduje ograniczenia liczby pracowników w ciągu najbliższych 3 miesięcy. Około 9% firm bierze po uwagę wzrost zatrudnienia, a 32,6% badanych spodziewa się konieczności redukcji zatrudnienia w najbliższym czasie. Sytuacja tych firm jest gorsza od prowadzonych wcześniej badań w branży drzewno-meblarskiej, jak również w relacji do przedsiębiorstw funkcjonujących w specjalnych strefach ekonomicznych. Nie można oczywiście przesądzić o kierunku zmian sytuacji z uwagi na brak badań powtórnych. Należy jednak pamiętać, że badane przedsiębiorstwa prowadzą działalność głownie w branżach, które napotykają silną konkurencję ze strony wyrobów krajów Azji Wschodniej (Chiny). Te, które działają na rynku lokalnym, mogą z większym optymizmem oczekiwać odbudowy popytu.

- Uważam, że obecnie mamy nieco więcej podstaw niż przed rokiem, aby z optymizmem spoglądać w przyszłość regionalnej gospodarki - podsumował wojewoda warmińsko-mazurski Marian Podziewski.