„W hołdzie studentom Wyższej Szkoły Rolniczej i mieszkańcom Olsztyna, którzy w tym miejscu 30 X 1956 roku solidaryzując się z walczącym o suwerenność narodem węgierskim upomnieli się o wolność naszą i waszą”. Te słowa umieszczono na tablicy upamiętniającej jedno z mniej znanych wydarzeń z najnowszej historii Olsztyna. Tablicę - tryptyk z godłami promocyjnymi - odsłonięto w 30.10.2006 r. na budynku starostwa powiatowego w Olsztynie z udziałem przedstawicieli najwyższych władz państwowych Polski i Węgier.
- Dopiero w wolnej Polsce udało się odsłonić ten ważny dla naszej historii epizod olsztyńsko-węgierski - mówi Andrzej Sassyn, prezes Olsztyńskiego Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Węgierskiej im. Biskupa Andrzeja Batorego, uczestnik manifestacji sprzed 51 lat. -
30 października 1956 r., na plac Bema, bohatera narodów polskiego i węgierskiego, wyszło blisko 10 tys. mieszkańców Olsztyna, przede wszystkim studentów ówczesnej Wyższej Szkoły Rolniczej. Na szczęście manifestacja nie zakończyła się krwawo. Ale późniejszych represji nie uniknęliśmy.We wtorek, 30 października br., o godzinie 12., w 51. rocznicę manifestacji na placu Bema, pod tablicą pamiątkową zostaną złożone kwiaty oraz zapalone znicze. Wywieszone będą również flagi: polska i węgierska. W skromnej uroczystości uczestniczyć będą przedstawiciele olsztyńskiego starostwa, Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Węgierskiej w Olsztynie na czele z Andrzejem Sassynem oraz ci, którzy pamiętają o węgierskim październiku i olsztyńskiej manifestacji.
Druga część rocznicowych uroczystości rozpocznie się o godz. 17. w Instytucie Kultury Chrześcijańskiej im. Jana Pawła II w Olsztynie przy ul. Kopernika 47 w Olsztynie. W programie spotkania przewidziane są referaty Szymona Dreja, autora książki „Święta Warmia”, o śladach węgierskich na Warmii oraz Iwony Beaty Kluk, kierownika Oddziału Muzeum Warmii i Mazur w Lidzbarku Warmińskim, o śladach biskupa Andrzeja Batorego na zamku w Lidzbarku Warmińskim.
-
Istotą uroczystości rocznicowych jest przedstawienie mieszkańcom Olsztyna węgierskich śladów na Warmii - mówi Andrzej Sassyn. -
Chcemy też pokazać, że jako region bylibyśmy godnymi gospodarzami Dni Przyjaźni Polsko-Węgierskiej w 2009 roku, o co zabiegamy.Rocznicowe obchody uświetni występ zespołu wokalno-tanecznego uczniów szkoły podstawowej Nr 2 w Olsztynie. Przewidziana jest też degustacja potraw przygotowanych przez Gospodę Węgierską „Tokaj”.
Do sprawy organizacji na Warmii Dni Przyjaźni Polsko-Węgierskiej w 2009 r. powrócimy.