Olsztyn24 - Gazeta On-Line
Portal Informacyjny Olsztyna i Powiatu Olsztyńskiego

Zmieniają się czasy, zmieniają bohaterowie. Kiedyś byli to bojownicy o utrwalanie władzy ludowej, dziś odwrotnie - to ludzie walczący z tymi bojownikami, często ponoszący największe ofiary. Do takich z pewnością należy Zacheusz Nowowiejski, pseudonim „Jeż”, żołnierz AK, kt&óry po wojnie nie złożył broni.

Dla jednych jest to bohater, dla innych postać kontrowersyjna, ale na pewno zasługująca na upamiętnienie. Na pierwsze imię miał Wiktor, ale powszechnie nazywano go drugim, oryginalnym imieniem Zacheusz. Urodził się w 1915 roku w Zembrzusiu koło Janowa, w dawnym powiecie przasnyskim.

Przedwojenny nauczyciel, działacz społeczny, podczas okupacji żołnierz Armii Krajowej o pseudonimie „Jeż” (z racji niesfornej fryzury, która przysparzała mu kłopotów w młodości). Od marca 1945 roku działał w Samoobronie Społecznej, której celem była obserwacja działań UB na północnym Mazowszu.

Dwa miesiące później, w wyniku tragicznych zdarzeń we wsi Ślubowo, gdzie zamordowano członków jego rodziny, Nowowiejski podjął akcję zbrojną. Przez kilkanaście miesięcy, mimo obław, był nieuchwytny. Dopiero 6 grudnia 1946 roku, otoczony przez oddziały UB w rodzinnym Zembrzusiu, został postrzelony, ale nie poddał się, tylko odebrał sobie życie strzałem w głowę - jak pisze w szkicu biograficznym o nim ks. Michał Grzybowski. Przez dziesiątki lat Zacheusz Nowowiejski był oficjalnie traktowany jako bandyta i zdrajca, choć w rodzinnych stronach czczony jak bohater. Miejscowa społeczność przywraca właściwe miejsce jego pamięci odsłaniając pomnik w pobliżu miejsca urodzenia i śmierci w Górach Dębowych w gm. Chorzele (choć tuż obok Janowa).

Jak nam powiedział Waldemar Krzyżewski, prezes Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Przasnyskiej, w uroczystości partycypują starostwa powiatowe w Przasnyszu i Nidzicy, gminy Chorzele i Janowo, Towarzystwo Przyjaciół Chorzel oraz inne organizacje pozarządowe. Oprócz odsłonięcia popiersia (o godz. 14), odbędzie się posadzenie Dębów Pamięci (poświęconych ofiarom Katynia) oraz ognisko harcerskie.