Olsztyn24 - Gazeta On-Line
Portal Informacyjny Olsztyna i Powiatu Olsztyńskiego

Najpierw należy odpowiedzieć na pytanie czym tak naprawdę są alimenty. Obecnie słowo to oznacza środki utrzymania, a w stosunku do dzieci również wychowania, które są niezbędne do zapewnienia wyżywienia, ale także odzieży, mieszkania, leczenia, a nawet zaspokojenia potrzeb kulturalnych. Jeśli środki te nie są dostarczane w naturze, sąd ustala ich równowartość w pieniądzu. W praktyce więc, gdy mówi się o alimentach, ma się na myśli najczęściej konkretną kwotę pieniężną.

Jak można skutecznie dochodzić alimentów?

Jeśli ojciec nie płaci na utrzymanie swojego dziecka, należy złożyć pozew do sądu o przyznanie dziecku alimentów. Można to zrobić, kiedy nadal pozostaje się w związku małżeńskim, żyje w separacji lub jest się już rozwiedzionym. O pieniądze na dziecko można ubiegać się w sądzie nawet wtedy, gdy żyło się bez ślubu, ale partner uznał dziecko (został wpisany jako jego ojciec w akcie urodzenia wydanym przez urząd stanu cywilnego).

Pozew o alimenty Zanim pójdzie się do sądu, należy napisać pozew i zebrać komplet dokumentów. Można to uczynić bez pomocy prawnika, a nawet napisać pismo odręcznie. Postarać należy się tylko, żeby było czytelne i nie miało żadnych skreśleń. Jak je napisać? Wzór pozwu można dostać w sądzie, jest on dostępny także na stronach internetowych o powyższej tematyce. W każdym razie powinien on się składać z najważniejszych elementów pisma procesowego czyli danych powoda, pozwanego, nazwy sądu, do którego składa się pismo, wysokości alimentów oraz uzasadnienia. Do pozwu należy też dołączyć załączniki. Jeśli ojciec dziecka przebywa za granicą lub nie zna się jego adresu, należy napisać o tym w pozwie - sąd może pomóc ustalić jego aktualny adres lub powołać (na wniosek) kuratora, który będzie go reprezentował podczas rozpraw w sądzie.

W uzasadnieniu krótko trzeba zobrazować przebieg swojego związku, podać, kiedy nastąpiło rozstanie, datę urodzenia dziecka, opisać wydatki. Skupić należy się tylko na najważniejszych sprawach, bo w sądzie liczą się fakty i dowody. W pozwie określić trzeba, jakiej miesięcznej kwoty domagamy się od ojca dziecka - zazwyczaj to połowa wydatków (drugą powinniśmy pokryć my).Należy pamiętać, że w sądzie trzeba będzie udowodnić, dlaczego właśnie tyle pieniędzy potrzebujemy na dziecko dlatego od razu najlepiej zacząć przechowywać dowody, np. faktury, rachunki za zajęcia, na które chodzi dziecko, opłaty za szkołę, a jeżeli pociecha jest pod stałą opieką lekarza, przedstawić w sądzie koszty jego leczenia oraz wydatki na leki itp. Sąd zbada sytuację finansową naszą oraz partnera. Najczęściej bierze się pod uwagę nie tylko wysokość zarobków ojca dziecka, ale także to, ile mógłby zarobić w swoim zawodzie.

Dowodem w sądzie mogą być też zeznania świadków, np. że ojciec dziecka pracuje nielegalnie. Jeżeli chcemy kogoś poprosić o złożenie zeznań przed sądem, zapytajmy, czy się zgadza. Jeśli wyrazi zgodę , podajmy w pozwie jego imię, nazwisko oraz adres.

Pismo powinno się złożyć w trzech kopiach: jeden egzemplarz jest dla sądu, drugi - dla ojca dziecka, a trzeci zostaje dla nas. Do pozwu przeznaczonego dla sądu trzeba dołączyć oryginały, natomiast do pisma dla ojca dziecka wystarczą kserokopie dokumentów. Pozew składa się w wydziale rodzinnym nieletnich sądu rejonowego. Istnieje możliwość wyboru sądu właściwego dla miejsca zamieszkania ojca lub dziecka. Pismo z załącznikami można złożyć osobiście w sądzie, w biurze podawczym. Poprosić można o sprawdzenie i podstemplowanie swojej kopii pisma (to dla nas dowód, że pozew wpłynął do sądu). Można również wysłać pozew razem z załącznikami listem poleconym (zachować należy dowód nadania).

Za złożenie pozwu nie płaci się, gdyż sprawy o alimenty są zwolnione z opłat. Następnie należy czekać na pismo z sądu. Kiedy wyznaczy on datę rozprawy, powiadomi nas listem poleconym. W zawiadomieniu poda dzień i godzinę oraz numer sali, w której będzie toczyła się sprawa. Jeżeli nie możemy tego dnia stawić się w sądzie, nie zapomnijmy o usprawiedliwieniu nieobecności. Potrzebne do tego będzie zwolnienie lekarskie, które należy przesłać (oczywiście listem poleconym) na adres sądu. Nie zaszkodzi też wcześniej zadzwonić do sekretariatu i powiadomić o swojej nieobecności z powodu choroby.

Zawiadomienie o terminie sprawy w sądzie otrzyma również ojciec dziecka. Sąd na pierwszej rozprawie wezwie oboje do polubownego załatwienia sprawy. Jeśli od razu oboje ustalą wysokość alimentów, podpisana zostanie ugoda. Będzie miała ona takie samo znaczenie jak wyrok sądu. Brak ugody oznacza kolejne rozprawy. Będzie trzeba przekonać sąd, dlaczego takiej kwoty żądamy, czyli przedstawiać faktury, rachunki za utrzymanie dziecka. Powoływać świadków, którzy potwierdzą pod przysięgą, że ojciec dziecka żyje dostatnio, nieźle zarabia, kupił nowy samochód czy mieszkanie itp. Po zbadaniu sprawy, sąd wyda wyrok i zasądzi wysokość alimentów.

Zmiana wysokości alimentów

Można z czasem uznać, że alimenty są zbyt niskie, bo dziecko właśnie ma większe potrzeby: chce chodzić na dodatkowe lekcje angielskiego, uprawiać siatkówkę itp. Jednak ojciec nie chce słyszeć o dodatkowych wydatkach. Wówczas należy złożyć pozew do sądu o podwyższenie alimentów. Sąd sprawdzi, czy mamy rację, czy potrzeby dziecka są uzasadnione. Wiedzieć jednak należy, że ojciec dziecka ma także prawo do obniżenia alimentów. Może to zrobić, gdy pogorszyła się jego sytuacja finansowa, np. z powodu ciężkiej choroby, kiedy stracił pracę i nie może znaleźć innej, został ojcem. O podwyższeniu lub obniżeniu alimentów decyduje sąd. Dlatego za każdym razem trzeba złożyć pozew. Podać należy w nim dane powoda, pozwanego, żądaną kwotę, napisać uzasadnienie i sygnaturę poprzedniej sprawy o alimenty.

Do kiedy można otrzymywać alimenty?

Dziecko może otrzymywać alimenty do czasu, aż się nie usamodzielni (co w praktyce oznacza, że póki nie zacznie pracować). Dlatego ukończone 18 lat - jak się często mylnie uważa - nie zwalnia rodzica z płacenia alimentów. Ojciec dziecka nie może sam z własnej woli przestać płacić alimentów. Z tego obowiązki może go zwolnic jedynie sąd.

Zwykle o alimenty występuje rodzic w imieniu swojego nieletniego dziecka. Może się o nie starać matka od ojca lub ojciec od matki, w zależności od tego, które z nich opiekuje się pociechą. Kiedy ojciec nie jest w stanie ich płacić, dziecko może dostawać alimenty od dziadków.

W każdej chwili można złożyć pozew o alimenty na dziecko. Mamy prawo domagać się pieniędzy nawet do trzech lat wstecz od momentu złożenia pozwu. Sąd może przyznać zaległe świadczenie, jeśli udowodnimy, że byliśmy w trudnej sytuacji finansowej, np. musieliśmy zapożyczyć się, żeby utrzymać dziecko.

Egzekucja zaległych alimentów

Gdy ojciec dziecka nie płaci zasądzonych alimentów lub płaci tylko ich część, należy iść z wyrokiem sądu do komornika. Jego adres znajdziemy w sekretariacie sądu. Gdy okaże się, że nie udało mu się wyegzekwować długu, powinien zawiadomić o problemie ośrodek pomocy społecznej. Pracownicy socjalni maja prawo przeprowadzić wywiad środowiskowy i sprawdzić, czy dłużnik naprawdę nie ma pieniędzy, z czego się utrzymuje, czy nie pracuje na czarno i nie ukrywa swoich dochodów. Gdy ojciec dziecka ma samochód i prawo jazdy, wtedy ośrodek pomocy społecznej może wystąpić do wydziału komunikacji o zatrzymanie prawa jazdy. Często to pomaga i dłużnicy natychmiast płacą zaległości. Zgodnie z prawem ojcowie, którzy uchylają się od płacenia zasądzonych alimentów, mogą być skazani na roboty publiczne lub wpisani do krajowego rejestru dłużników.

Studencka Poradnia Prawna

******

Studencka Poradnia Prawna pełni dyżury w Biurze Obsługi Klienta Urzędu Miasta Olsztyna, Pl. Jana Pawła II 1, w poniedziałki w godz. 8.00 - 18.00 oraz od wtorku do piątku w godz. 8.30 - 14.30.