Olsztyn24 - Gazeta On-Line
Portal Informacyjny Olsztyna i Powiatu Olsztyńskiego

Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Olsztynie zaprasza na wernisaż wystawy „Olsztyn - przestrzeń kosmiczna”. Otwarcie wystawy nastąpi w czwartek (19.02) o godz. 17.00 w Galerii Stary Ratusz na olsztyńskim Stary Mieście.

Rok 2009 ma dla astronomii szczególne znaczenie. W tym roku przypada 400. rocznica użycia przez Galileusza lunety do oglądania nieba. Jego obserwacje stanowiły przełom w postrzeganiu i rozumieniu Kosmosu. Od tego czasu każda nowa klasa przyrządów astronomicznych pozwalała na dokonanie przełomowych, fundamentalnych odkryć. Astronomia pozwoliła na formułowanie pierwszych ogólnych praw fizyki (prawa ruchu planet) i do dziś stanowi najsilniejszy i najpiękniejszy dowód ich powszechności.

Organizacja Narodów Zjednoczonych, podczas 62. Zgromadzenia Ogólnego, w grudniu 2007 roku, ogłosiła rok 2009 Międzynarodowym Rokiem Astronomii. Olsztyn włącza się do obchodów, między innymi prezentując swoje astronomiczne dziedzictwo pozostawione przez Mikołaja Kopernika, wielkiego badacza, związanego ze stolicą Warmii i Mazur.

Wystawa „Olsztyn - przestrzeń kosmiczna” to jedna z imprez, które towarzyszyć będą Olsztyniakom w obchodach Roku Astronomii. Na wystawie zaprezentowane zostaną m.in. zbiory meteorytów z kolekcji Olsztyńskiego Planetarium, tablice z gwiazdozbiorami wg Jana Heweliusza, Instrumenty astronomiczne z epoki Kopernika. Obok otwarcia wystawy organizatorzy przewidzieli też inne atrakcje. Andrzej Bobrowicz z olsztyńskiego oddziału PTTK przedstawi gawędę o Koperniku i „szlaku Kopernikowskim”. Będzie też można zobaczyć bicie monety „Kopernika”. Będzie też poczęstunek przygotowany przez kuchmistrza Romana Rogalę z restauracji „Kopernik”

Organizatorzy wystawy to Samorząd Miasta Olsztyn, Olsztyńskie Planetarium i Obserwatorium Astronomiczne oraz Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Olsztynie

******

Mikołaj Kopernik w Olsztynie...

„Kilkuletni okres pobytu Kopernika w Olsztynie to niemal epizod w jego długim i pracowitym życiu, w którym same tylko studia uniwersyteckie trwały 11 lat. Z całą pewnością jednak okres olsztyński w życiu Kopernika ma swoje specjalne miejsce i zasługuje na uwagę.

Przeprowadzka z Fromborka do Olsztyna miała charakter nieoczekiwany: wskutek choroby administratora dóbr ziemskich kapituły, ten najważniejszy z urzędów świeckich już po roku - zamiast po trzech latach wymagał ponownej obsady. W rezultacie 8 listopada 1516 r. Kopernik otrzymał nominację i przyszło mu pakować kufry.

Siedzibą urzędową administratorów był zamek w Olsztynie, zaś głównym ich zadaniem - zasiedlanie opuszczonych gospodarstw chłopskich, ustalanie wielkości chłopskich czynszów i rozliczanie z poboru owych czynszów burgrabiów zamkowych w Olsztynie i Melzaku (dziś Pieniężno).

Po trzech latach zakończył pełnienie swego urzędu. Nie mógł jednak wrócić do Fromborka, akurat wtedy bowiem wybuchła wojna i Krzyżacy spalili tamtejsze domy kanoników. Sporo więc pozostawał w Olsztynie, ponownie powierzono mu urząd administratora. Tym razem zmuszony był kłopotać się o obronę zamku i miasta przed Krzyżakami.

Najbardziej dobitnie jednak została udokumentowana jego działalność na tym zamku w sferze czysto prywatnej. Mogłoby to dziwić, gdyby nie fakt, iż ową jego sferą prywatną była astronomia - to zaś wszystko tłumaczy. Pozostała więc po nim nad wejściem do komnaty, w której zamieszkiwał, ogromnych rozmiarów tablica astronomiczna /140x705 cm/. Jest to trwale unieruchomiony instrument astronomiczny - czwarty, jaki posiadał Kopernik, tyle, że w pełni oryginalny. Ma on te cechy, które umożliwiły Kopernikowi prowadzenie badań nad zagadnieniem nierównomierności biegu Ziemi. Wykres, sporządzony ręką Kopernika, powstał przez rzutowanie światła słonecznego odbitego w zwierciadle. Pośród biegnących ukosem czerwonych hiperbol znalazła się czerwona linia równonocy, którą opisał wielkimi literami po łacinie: AEQUINOCTIUM”.