Olsztyn24 - Gazeta On-Line
Portal Informacyjny Olsztyna i Powiatu Olsztyńskiego

Skalpel chirurgiczny kojarzy się przede wszystkim z salą operacyjną i bardzo poważnymi zabiegami. Oczywiście znajduje on tam swoje zastosowanie, ale to nie jedyne miejsce, w którym się sprawdzi. Ze względu na uniwersalność zastosowań, skalpel chirurgiczny jest niezbędnym narzędziem pracy większości lekarzy – nie tylko chirurgów i dermatologów, ale wszystkich innych specjalistów, do których trafiają pacjenci z różnymi dolegliwościami, wymagający wykonania nacięcia, usunięcia nieprawidłowych tkanek i ciał obcych czy choćby ściągnięcia szwów. Poza lekarzami, skalpeli używają również pielęgniarki i położne, ratownicy medyczni, kosmetolodzy i weterynarze. Klasyczne skalpele chirurgiczne są również wykorzystywane przez hobbystów, np. modelarzy. Sprawdź, jakie są dostępne na rynku rodzaje skalpeli i w jakich zastosowaniach sprawdzają się one najlepiej.

Skalpele jednorazowe i wielorazowe

Podstawowy podział skalpeli dotyczy czasu ich użytkowania. Wyróżnia się tutaj narzędzia jednorazowe oraz wielorazowe. Odszyfrowanie znaczenia tych pojęć nie jest skomplikowane - skalpel jednorazowy należy zutylizować natychmiast po zakończeniu posługiwania się nim, umieszczając go w bezpiecznym pojemniku na odpady medyczne o kodzie 18 01 03 (czerwonym, plastikowym, sztywnym, z zamknięciem).

Z kolei skalpel wielorazowy przeznaczony jest do sterylizacji. Można ją przeprowadzić we własnym autoklawie lub też w ramach umowy z podmiotem zewnętrznym. Należy przy tym zaopatrzyć się w rękawy do sterylizacji oraz zabezpieczenia ostrych krawędzi, aby nie doszło do perforacji w trakcie procedury lub podczas transportu. Ofertę skalpeli jednorazowych i wielorazowych sprawdź na https://eplaster.pl/pl/c/Ostrza-i-skalpele/69.

Skalpele a ostrza chirurgiczne

Pojęcia skalpel często używa się w odniesieniu do ostrza chirurgicznego - i nie jest to poważny błąd, ponieważ ich zastosowanie jest identyczne, a różnią się jedynie budową. Podczas gdy skalpel jest narzędziem zintegrowanym, w którym ostrze i uchwyt są z sobą połączone na stałe, to ostrza osadza się w osobnych uchwytach. Umożliwia to dokonanie wymiany ostrza w trakcie zabiegu, co znacznie przyspiesza procedurę. Wymienne ostrza nie podlegają sterylizacji. Są dość tanie i najczęściej kupuje się je w opakowaniach zbiorczych po 100 szt. Używanie wymiennych ostrzy jest korzystne dla pacjenta, niweluje bowiem ryzyko posługiwania się przez chirurga stępionym skalpelem.

Powierzchnia tnąca - skalpel a lancet

Warto również wskazać na różnicę w budowie pomiędzy klasycznym skalpelem a lancetem, ma ona bowiem spore znaczenie w trakcie wykonywania cięć.

Skalpel to nożyk chirurgiczny z zaostrzoną jedną stroną. Tymczasem lancet posiada ostrze obustronne, które jest przydatne w trakcie konkretnych procedur (takich jak np. nacięcie wykonywane w celu drenażu).

Stal węglowa i nierdzewna - z czego wykonany jest skalpel?

Najpopularniejsze są skalpele wykonane ze stali węglowej. Charakteryzują się one dużą twardością, wytrzymałością na nacisk i odpornością na stępienie. Nadają się nawet do zabiegów ortopedycznych. Skalpele ze stali nierdzewnej nie są tak wytrzymałe mechanicznie, wykazują natomiast wysoką odporność na czynniki chemiczne, również agresywne. Świetnie przechodzą wielokrotny proces sterylizacji i są niezastąpione w przypadku operowania przewodu pokarmowego, odznaczającego się obecnością żrących kwasów.

Do specjalnych zastosowań przeznaczone są skalpele ceramiczne (nie ulegające korozji), tytanowe (wyjątkowo lekkie i twarde) czy obsydianowe (do bardzo precyzyjnych cięć).

Rozmiary skalpeli

Skalpele oraz ostrza chirurgiczne dostępne są w wielu rozmiarach i kształtach, odpowiadających konkretnym zastosowaniom.

I tak przykładowo: ostrze nr 10 charakteryzuje się dużą i ostrą krawędzią tnącą, jest więc idealne do cięć precyzyjnych tkanek miękkich, ostrze nr 11 posiada krawędź zwężaną, potrzebną zwłaszcza w dermatologii, ostrze nr 12 o kształcie półksiężyca stosuje się zwłaszcza do zakładania szwów, a duże ostrze nr 24 służy głównie do sekcji zwłok.

W zależności od materiału wykonania, rozmiaru i kształtu, skalpel znajduje zastosowanie we wszystkich gałęziach medycyny i szerzej - w kosmetologii czy w modelarstwie. Niezależnie od przeznaczenia, niezbędne jest przestrzeganie zasad bezpiecznego użytkowania tego ostrego narzędzia.

Zwłaszcza lekarze i inne osoby z branży medycznej powinny pamiętać o zasadach dotyczących posługiwania się skalpelem, w tym przede wszystkim o odłożeniu go w bezpieczne miejsce po użyciu (do nerki w przypadku narzędzia wielorazowego lub do czerwonego pojemnika w przypadku skalpela czy ostrza jednorazowego). Ma to na celu minimalizowanie ryzyka zacięcia się i przeniesienia skażonego materiału pochodzącego od pacjenta do własnego organizmu.