Olsztyn24 - Gazeta On-Line
Portal Informacyjny Olsztyna i Powiatu Olsztyńskiego

Jak informują służby prasowe Urzędu Wojewódzkiego w Olsztynie, dzisiaj (26.01) wojewoda Artur Chojecki wydał decyzję nakładającą na Gminę Olsztyn obowiązek usunięcia pomnika „Wyzwolenia Ziemi Warmińsko-Mazurskiej” (dawniej pomnika „Wdzięczności Armii Radzieckiej”), usytuowanego na placu Xawerego Dunikowskiego w Olsztynie, nadając decyzji rygor natychmiastowej wykonalności.

Jak uzasadniają urzędnicy wojewody, zgodnie z wyrażoną dwukrotnie opinią Instytutu Pamięci Narodowej i w świetle zgromadzonych informacji związanych z obiektem - nie ulega wątpliwości, że jest to obiekt propagandowy, poświęcony Armii Czerwonej, będącej narzędziem totalitarnego państwa jakim był Związek Socjalistycznych Republik Sowieckich, wykorzystanym do budowy w Polsce systemu komunistycznego w oparciu o powszechny terror i łamanie praw człowieka. Co za tym idzie - pomnik komunizm w rozumieniu art. 5a ust. 1 ustawy o zakazie propagowania komunizmu. Ponadto, wystawiony w wyeksponowanym miejscu pomnik, o negatywnych konotacjach historycznych, nie może być nośnikiem wartości artystycznych, edukacyjnych czy historycznych, skoro de facto wartości te zafałszowuje bądź zniekształca. Pomnik tworzony był i wystawiony w celu upamiętnienia i oddania hołdu udziałowi Armii Radzieckiej w „wyzwalaniu” Olsztyna.

Przesłanka nadania decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności ze względu na inny interes społeczny ma wynikać wprost z idei towarzyszącej powstaniu w Olsztynie pomnika „Wyzwolenia Ziemi Warmińsko-Mazurskiej” (pomnika „Wdzięczności Armii Radzieckiej”), zaś okoliczności dotyczące zmiany nazwy budowli czy usunięcia z niego symbolu „sierpa i młota” nie świadczą o zmianie jego przekazu. W świadomości mieszkańców nadal pozostaje on pomnikiem gloryfikującym wojska radzieckie, a w szczególności ich zbrodnicze poczynania na terenach obecnych Warmii i Mazur po II wojnie światowej. Budowa tego pomnika w okresie Polski Ludowej nie miała nic wspólnego z rzeczywistą wdzięcznością mieszkańców Olsztyna dla okupanta, lecz była rezultatem odgórnie realizowanej polityki propagandowej ówczesnych władz centralnych. Obecnie pomnik kojarzony jest z bolesnymi doświadczeniami okresu powojennego i reżimu komunistycznego oraz zniewoleniem i długotrwałą obecności wojsk sowieckich w Polsce.

Jak napisano w uzasadnieniu decyzji wojewody, trwanie tego typu obiektu w przestrzeni publicznej godzi w konstytucyjne zasady niepodległości i suwerenności Rzeczypospolitej Polskiej, oznaczające odrębny byt państwowy oraz zdolność państwa do samodzielnego decydowania o wszystkich dotyczących go sprawach. Kwestia usunięcia pomnika stanowiącego upamiętnienie żołnierzy Armii Czerwonej jest dla Polski ważną racją stanu, szczególnie w kontekście międzynarodowym w sytuacji zbrojnej agresji Rosji na Ukrainę 24 lutego 2022 r. Pozostawienie pomnika w reprezentacyjnym punkcie polskiego miasta czyni go w swej istocie symbolem panowania i dominacji ZSRR nad Polską, a zarazem legitymizuje rosyjskie podboje militarne. Nadanie rygoru natychmiastowej wykonalności ma na celu ostateczne usunięcie pomnika i odebranie narzędzia do dalszego jego wykorzystywania do prorosyjskiej działalności propagandowej na terenie naszego kraju.

Obecnie Rosja jest niewątpliwym spadkobiercą idei przemocy i totalitaryzmu, które aktualnie kłamliwie prezentuje światu jako wyzwalanie narodu Ukraińskiego, a w rzeczywistości bestialsko i barbarzyńsko morduje ludność cywilną na terytorium Ukrainy.

Należy mieć na względzie, że wybuch w lutym 2022 r. wojny wywołany przez Federację Rosyjską z sąsiadującym z Polską państwem, unaocznił skalę poczucia zagrożenia polskiego społeczeństwa. Stan ten wynika z pamięci i wiedzy o zbrodniach żołnierzy radzieckich wobec bezbronnej ludności cywilnej po zakończeniu II wojny światowej. Działania te, nazywane w tamtym czasie „wyzwoleniem”, uzasadniały rosyjską brutalną agresję, której obecnie doświadczają „wyzwalani” przez Rosję obywatele Ukrainy. Przesądza to o przesłance nadania decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności ze względu na inny interes społeczny.

Realizację nałożonego obowiązku w kwestii sposobu usunięcia pomnika z przestrzeni publicznej pozostawia się dysponentowi pomnika. Decyzja niniejsza nie nakazuje zniszczenia pomnika, a jedynie jego usunięcie z przestrzeni publicznej w jakiej obecnie funkcjonuje.

Wojewoda Warmińsko-Mazurski obowiązany jest nadzorować wykonanie nałożonego obowiązku, a w przypadku braku wykonania decyzji zastosowanie znajdzie ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, co oznacza, że w przypadku niewykonania decyzji wojewody, pomnik może być usunięty w ramach „wykonania zastępczego”, na koszt Gminy Olsztyn.