Muzeum Budownictwa Ludowego Park Etnograficzny w Olsztynku należy (poza Skandynawią) do najstarszych w Europie placówek muzealnych na wolnym powietrzu.
Budowę rozpoczęto w 1909 roku na skraju Ogrodu Zoologicznego w Królewcu, gdzie z terenu ówczesnych Prus Wschodnich zgromadzono ponad 20 obiektów architektury ludowej i dwa obiekty archeologiczne. Niewielki teren skansenu, uniemożliwiający jego dalszy rozwój w Królewcu oraz zamierzenie podniesienia turystycznej atrakcyjności Olsztynka - miejsca okazałego zespołu pomnikowego „Tannenberg” z mauzoleum Hindenburga - sprawiły, że władze prowincji wschodniopruskiej zdecydowały o przeniesieniu Muzeum do Olsztynka.
Prace translokacyjne i montażowe realizowano w latach 1938-1942. Nie udało się przenieść z Królewca wszystkich obiektów, nie wszystkie przetrwały do naszych czasów.
Po zakończeniu działań wojennych bezpośrednia opiekę nad zespołem muzealnej zabudowy sprawował Wojewódzki Konserwator Zabytków w Olsztynie. Wykonywano niezbędne prace zabezpieczające i remontowo - konserwatorskie, a pod koniec lat pięćdziesiątych przystąpiono do przenoszenia kolejnych obiektów budownictwa ludowego.
W 1962 roku utworzono Park Etnograficzny, funkcjonujący jako Oddział Muzeum Mazurskiego w Olsztynie, a w 1969 roku przekształcono go w autonomiczną placówkę pod nazwą Muzeum Budownictwa Ludowego Park Etnograficzny w Olsztynku.
W 1985 roku włączono do MBL PE dwa budynki muzealne na terenie zespołu staromiejskiego Olsztynka - tzw. Dom Mrongowiusza oraz Salon Wystawowy w odbudowanym na cele muzealne dawnym kościele parafialnym.
Obecnie Muzeum dysponuje terenem o obszarze blisko 60 ha, zbliżonym fizjograficznie do warmińsko - mazurskiego środowiska naturalnego. Jest pięknie rozrzeźbiony, skrajem przepływa rzeczka Jemiołówka, jest oczko wodne, są oazy leśne i bagienne, pola uprawne, łąki kośne i pastwiska. Wraz ze stosunkowo luźno wkomponowaną zabudową i dużą ilością zieleni, stanowi swoiste uroczysko i interesujący zespół kulturowo - przyrodniczy.
Obecność zwierząt hodowlanych i ptactwa domowego ożywiają skansen, zbliżając go do naturalnego środowiska wiejskiego.
Dotychczas zgromadzono 65 obiektów budownictwa ludowego i małej architektury (w tym 12 ze zbiorów królewieckich) z terenu Warmii, Mazur, Powiśla, Barcji, Natangii, Sambii i Małej Litwy. Prezentują różne funkcje (mieszkalne, gospodarcze, przemysłowe, usługowe, sakralne), zróżnicowane konstrukcje i formy architektoniczne. Ukazują w pewnym stopniu występujące zróżnicowanie etniczne w dawnych Prusach Wschodnich.
Zwiedzającym udostępniane są między innymi powiślańskie, mazurskie i warmińskie wnętrza mieszkalne, kościół ewangelicki z Rychnowa, olejarnia z Kronina, izba szkolna w chałupie z Burdajn, lamus z Drogosz, remiza strażacka z Giedajt, kuźnia z Bielicy, garncarnia i wozownia z Tomaszkowa, wiatrak holenderski z Dobrocina, a także czasowe ekspozycje prezentujące problematykę tradycyjnych rzemiosł oraz współczesnej sztuki ludowej i rękodzielniczej.
Podstawowym zadaniem Muzeum pozostaje szeroko rozumiana ochrona odziedziczonych dóbr kultury oraz ich udostępnianie w celach naukowych i edukacyjnych. Stanowią bowiem zmaterializowane źródła wiedzy o życiu, o materialnej, społecznej i duchowej kulturze w minionych czasach.
Źródło: www.muzeumolsztynek.com.pl
G A L E R I A :