Filharmonia Warmińsko-Mazurska Zaprasza w piątek (18.02), o godzinie 19.00, na koncert symfoniczny „Miłość i tragedia”.
Wystąpią:» Aleksandr Iradyan - dyrygent (Armenia)
» Michał Marcol - skrzypce
» Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej
Program:» Mieczysław Karłowicz - Koncert skrzypcowy A-dur op. 8
» Nikołaj Rimski-Korsakow - Suita symfoniczna Szeherezada op. 35.
Bilety w cenie 60/40 zł do nabycia na www.bilety.filharmonia.olsztyn.pl oraz w kasie biletowej czynnej od poniedziałku do piątku w godz. 10.00-17.00 oraz na godzinę przed wydarzeniami oraz w ich przerwach.
Późny romantyzm niejedno ma imię albo raczej niejedno oblicze - dwie twarze tej wciąż popularnej epoki zaprezentują się podczas lutowego koncertu w Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej. Młodzieńczy, wirtuozowski utwór tragicznie zmarłego polskiego twórcy oraz baśniowa suita rosyjskiego mistrza orientalizmu doskonale się uzupełniają.
Mieczysław Karłowicz w wieku 33 lat przypłacił życiem swoją drugą, obok muzyki, pasję - taternictwo. Nie zdążył więc rozwinąć kompozytorskich skrzydeł, jednak to, co pozostawił wystarczy, by uznać go za pierwszego polskiego twórcę po Chopinie, którego dzieła osiągnęły poziom europejski. Dysponował znakomitym warsztatem kompozytorskim, stosował zaawansowaną harmonię wagnerowską, ze swobodą i znawstwem posługiwał się fakturą polifoniczną, jego wspaniałą instrumentację porównać można z osiągnięciami Richarda Straussa. Młodzieńcze dzieło jakim jest Koncert skrzypcowy A-dur op. 8 nie jest co prawda tak nowoczesne, jak późniejsze poematy symfoniczne, ale dostrzec w nim można zalążki przyszłego, indywidualnego, bardzo oryginalnego języka muzycznego Karłowicza. To również pierwsze dzieło, które Karłowicz uznał za godne wydania drukiem, ale też jednocześnie ostatnie utrzymane w klasycznej, cyklicznej formie, bez pozamuzycznego programu. Karłowicz stworzył utwór wyjątkowo pogodny, o tradycyjnej, trzyczęściowej budowie, doskonały w formie i przekonujący w wyrazie, w którym szczęśliwie udało się połączyć wirtuozerię z dojrzałą, symfoniczną fakturą. Wyraźnie nawiązuje do wielkich dzieł romantycznych, np. Koncertu skrzypcowego Johannesa Brahmsa, ale przede wszystkim do Koncertu skrzypcowego Piotra Czajkowskiego. Początek koncertu otwiera słynny pierwszy temat, podanym przez skrzypce solo. Część druga to „wykwintna Romanza”, oparta na lirycznej melodii ukazywanej w rozmaitych wariantach harmonicznych i instrumentacyjnych. Finał ma formę ronda z trzykrotnie powtórzonym wyrazistym rytmicznie, pełnym blasku i pędu tematem, na samym początku poprzedzonym wstępem tutti.
Suita symfoniczna Szeherezada Mikołaja Rimskiego-Korsakowa jest najwybitniejszym przykładem orientalizmu w muzyce europejskiej. Rosjanie - inaczej niż ludzie z Europy Zachodniej - żyli ze Wschodem na co dzień, identyfikowali się z nim, wżeniali się w Orient, ale też czuli się w pewien sposób przezeń zniewoleni. Rimski-Korsakow - geniusz orkiestracji - przepuścił wprawdzie swoją muzykę przez filtr wcześniejszych doświadczeń francuskich, na czele z Samsonem i Dalilą Saint-Saënsa, ale orientalizm jego Szeherezady świadczy dobitnie, że dzieło wyszło spod pióra twórcy, dla którego Orient nie był jedynie wydumaną figurą estetyczną. Ten Wschód w suicie aż kipi: począwszy od użycia nietypowych skal (całotonowej w temacie sułtana, frygijskiej dominantowej, nawiązującej do arabskiego makamu Hijaz w temacie Szeherezady, w kilku fragmentach także skal pentatonicznych), poprzez wyrafinowaną ornamentykę, skończywszy na zabawach barwowych z brzmieniem poszczególnych instrumentów w orkiestrze. Szeherezada, skomponowana w 1888 roku, to nie lada wyzwanie dla orkiestry, utwór niezwykle trudny dla wszystkich grup zespołu. Zarazem jest to muzyka programowa: tytułowa bohaterka ramowej opowieści i narratorka Baśni z 1001 nocy jest córką wezyra, która postanowiła dzielić łoże króla Szahrijara, mimo że ten mści się na całym rodzie kobiecym za niewierność swej żony i każe rano zabijać każdą, z którą spędził noc. Szeherezada nocą opowiada królowi baśnie, które przerywa nad ranem w najciekawszym miejscu. Król pragnie poznać dalszy ciąg, dlatego darowuje Szeherezadzie kolejną dobę życia, aby nazajutrz uczynić to samo. Poszczególne części utworu Rimskiego-Korsakowa nawiązują do niektórych opowiadań Szeherezady, na co wskazują tytuły umieszczone w pierwszym wydaniu, np. Morze i okręt Sindbada, Opowiadanie o księciu Kalenderze, Młody książę i młoda księżniczka.
Jednak zgodnie z życzeniem kompozytora, nie powinnyśmy brać ich dosłownie. „Niewłaściwe, według mojego zdania, doszukiwanie się zbyt określonego programu w tym utworze zmusiło mnie później to zniszczenia nawet tych iluzji”. Rzeczywiście, jeśli posłuchać uważnie, można dostrzec jedynie pewne zarysy opowieści - chodzi o oddanie nastroju, a nie drobiazgowe ilustrowanie literackiego pierwowzoru. Podstawę utworu stanowią dwa główne tematy, przewijające się przez całe dzieło, uporczywie powracające w rozmaitych ujęciach instrumentalnych: surowy, groźny, posępny temat króla Szahrijara i tęskny, delikatny, rozmarzony temat Szeherezady. Ta kolorowa muzyka za każdym razem zachwyca tak samo i zwraca naszą wyobraźnię w poszukiwaniu nowych baśni, nowych ekscytujących nocy pełnych opowieści.
Aleksandr Iradyan - dyrygentOrmiański dyrygent, kompozytor i pianista urodzony w 1990 roku w Erywaniu. Występował w ponad 15 krajach: Wielkiej Brytanii, Rosji, Francji, Belgii, Niemczech, na Białorusi, w Uzbekistanie, Gruzji i Stanach Zjednoczonych. Karierę rozpoczął w wieku 16 lat, kiedy jako pianista wystąpił z Orkiestrą Ormiańskiej Filharmonii Narodowej. Jest zwycięzcą ważnych konkursów, w tym Międzynarodowego Konkursu im. Arama Chaczaturiana i Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego w Jekaterynburgu. Jego utwory wykonywane były w nowojorskiej Carnegie Hall, BOZAR czy Palais des Beaux-Arts w Brukseli. W 2014 roku jego balet-psychodrama Memos of a suicide wystawiony został w Teatrze Narodowym Armenii.
Aleksandr Iradyan ukończył studia kompozytorskie w Państwowym Konserwatorium w Erywaniu, a od 2014 roku kontynuował je w Królewskim Konserwatorium w Brukseli. Dwa lata później przeniósł się do Berlina, gdzie studiował na Międzynarodowej Akademii Dyrygentury na Universität der Künste w klasie Stevena Sloane’a. Studia ukończył w 2019 roku, od tego czasu mieszka i pracuje w Berlinie.
Ostatnio Aleksandr Iradyan wykłada dyrygenturę na Universität der Künste w Berlinie, jest dyrektorem artystycznym Sonoris Orchestra Berlin, dyrygentem gościnnym Ormiańskiej Narodowej Orkiestry Kameralnej, współpracuje także z wieloma innymi zespołami na całym świecie. W ostatniej dekadzie prowadził m.in. Belgijską Orkiestrą Narodową, Słowacką Orkiestrą Symfoniczną Radia i TV, Brandenburger Symphoniker, Hochschulorchester der UdK, Staatstheater Cottbus, Bochumer Symphoniker, Kammerorchester Prenzlau, Naubrandenburger Symphoniker. Pracował również z tak znakomitymi muzykami, jak Mischa Maisky, Maxim Vengerov, George Pehlivanian. Uczestniczył w kursach mistrzowskich, które prowadzili Robin Ticciati (Deutsches Symphonie Orchester), Sir Roger Norrington, Grzegorz Nowak (Royal Philharmonic Orchestra of London).
W czerwcu 2020 roku otrzymał nagrodę specjalną w Międzynarodowym Konkursie im. Arama Chaczaturiana, co umożliwiło mu poprowadzenie koncertu w Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej w Olsztynie.
Michał Marcol - skrzypceUrodził się w 1988 roku w Rybniku. W 2007 roku ukończył z wyróżnieniem Państwową Szkołę Muzyczną im. Karola i Antoniego Szafranków w rodzinnym mieście. Edukację kontynuował pod kierunkiem dra hab. Adama Mokrusa oraz prof. Beaty Warykiewicz-Siwy w Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach. W 2015 roku rozpoczął studia podyplomowe w Royal College of Music w Londynie w klasie skrzypiec prof. Leonida Kerbela, które ukończył w 2017 roku. W 2020 roku, po ukończeniu studiów doktoranckich na katowickiej uczelni, uzyskał tytuł doktora sztuki. Warsztat skrzypcowy doskonalił między innymi pod okiem Maxima Vengerova, Ivry Gitlisa, Bartłomieja Nizioła i Piotra Pławnera.
W latach 2008-2012 pięciokrotnie został laureatem I nagrody Uczelnianego Konkursu Skrzypcowego w Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach. W 2013 roku uczestniczył w półfinale XX Międzynarodowego Konkursu Muzycznego im. J. Brahmsa w Pörtschach, otrzymał także wyróżnienie w VII Międzynarodowym Konkursie Muzycznym im. M. Spisaka w Dąbrowie Górniczej. W październiku 2011 roku - w wyniku kwalifikacji przeprowadzonych przez Maxima Vengerova - wziął udział w XIV Międzynarodowym Konkursie Skrzypcowym im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu.
W 2012 roku wystąpił jako solista na koncercie wyróżnionych dyplomantów Akademii Muzycznej z Orkiestrą Filharmonii Śląskiej prowadzoną przez Piotra Sułkowskiego. Ponadto jako solista występował m.in. z Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Rybnickiej im. Braci Szafranków, Orkiestrą Polskiej Filharmonii Sinfonia Baltica im. W. Kilara w Słupsku, Orkiestrą Symfoniczną Szkoły Szafranków w Rybniku, Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Zabrzańskiej, Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Śląskiej oraz Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej im. F. Nowowiejskiego w Olsztynie pod batutą m.in. Piotra Sułkowskiego, Mirosława Jacka Błaszczyka, Massimiliano Caldiego, Gudni Emilssona (Islandia), Ewy Strusińskiej i Sławomira Chrzanowskiego. Współpracował w charakterze solisty lub koncertmistrza z wieloma renomowanymi orkiestrami w kraju i za granicą. W 2015 roku poprowadził jako koncertmistrz cykl koncertów podczas tournée w Korei (2015), wystąpił jako solista wykonując m.in. koncert podwójny J.S. Bacha w New Delhi (Indie, 2016), jako koncertmistrz poprowadził Orkiestrę Teatro Regio w Turynie w projekcie Porgy and Bess G. Gershwina (2019). W sezonie artystycznym 2018/2019 pełnił funkcję koncertmistrza Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Śląskiej w Katowicach, a także koncertmistrza Orkiestry Filharmonii Rybnickiej.
W latach 2012-2020 zdobywał doświadczenie pedagogiczne jako wykładowca skrzypiec w Akademii Muzycznej im K. Szymanowskiego w Katowicach. Angażował się w wiele projektów artystycznych, od udziału w Festiwalach (m.in. Warszawska Jesień), przez nagrania CD, udział w realizacji nagrań na potrzeby przewodów doktorskich, aż po produkcje filmowe i telewizyjne.
Od 2012 roku jest koncertmistrzem Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej im. F. Nowowiejskiego w Olsztynie.
Zapraszamy!
Taniec i zabawa na Olsztyńskich Dniach Seniora w Urzędz...
