Wystawę „Wielki głód 1932-1933 - akt ludobójstwa narodu ukraińskiego”, poświęconą jednej z najtragiczniejszych kart w historii Ukrainy otwarto wczoraj (21.11) w siedzibie Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Olsztynie (sala nr 3, I poziom) przy ul. 1 Maja 5.
W następstwie Wielkiego Głodu zginęło nie mniej niż 7 milionów ludzi, niemal połowa ofiar to dzieci. Obok Ukraińców śmiercią głodową ginęli również Polacy, Niemcy, Czesi i Bułgarzy zamieszkujący ziemie ukraińskie. W jednym tylko obwodzie żytomierskim straszną śmiercią głodową zmarło ponad 20 tysięcy Polaków...
Dziennie umierały dziesiątki, a nawet setki tysięcy osób, a tymczasem świat milczał. Milczał i zachwycał się osiągnięciami największego totalitarnego państwa świata, największego systemu zbrodniczego - Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich.
Ówczesny korespondent „New York Times’a” Walter Durranti słał do Stanów Zjednoczonych Ameryki pełną zachwytu korespondencję na cześć Stalina i ZSRR, w której nie tylko nie wspominał o wielkim głodzie na Ukrainie, a wręcz kłamcami nazywał tych, którzy odważyli się o tej zbrodni mówić. Za te z gruntu fałszywe doniesienia otrzymał prestiżową nagrodę Pulitzera...
Dziś, po 85 latach od tragedii, świat potępia tę zbrodnię ludobójstwa, choć nie zawsze nazywa ją po imieniu, nie wymienia jej pomysłodawców i wykonawców. Do dzisiaj wielki głód potępiły parlamenty ponad 20 państw, w tym Polska, a za holocaust uznało 26 rządów i parlamentów krajów świata. Ostatnio uczynił to Senat USA. Prezydent Ukrainy Wiktor Juszczenko dokłada wszelkich starań, aby wielki głód na Ukrainie w latach 1932-33 został oficjalnie uznany za holokaust narodu ukraińskiego.
W czasach komunistycznych Ukrainę dotknęły 3 fale głodu: na początku lat 20., potem w 30. i w latach 1946-47. Najtragiczniejszy w skutkach był Wielki Głód z lat 1932-1933, w którego apogeum umierało dziennie do 25 tys. ludzi.
Według historyków Wielki Głód pochłonął około 4 mln (wg niektórych szacunków nawet 10 mln) istnień ludzkich. Klęska głodu doprowadziła do tego, że pustoszały całe wsie. Zdarzały się przypadki kanibalizmu. Z głodu umierali dorośli, ale szczególnie cierpiały dzieci. Ocenia się, że życie straciła jedna trzecia z nich.
Wystawa w WBP została zorganizowana przez Olsztyński Oddział Związku Ukraińców w Polsce i Wojewódzką Bibliotekę Publiczną w Olsztynie, zaś przygotowana przez Muzeum Narodowe Ukrainy „Memoriał Pamięci Ofiar Hołodomoru” w Kijowie. Była już prezentowana w Olsztynie w roku 2003, zaprezentowana w Polsce dzięki Departamentowi Współpracy Międzynarodowej, Departamentowi Kultury i Edukacji Urzędu Marszałkowskiego w Olsztynie oraz Olsztyńskiemu Oddziałowi Związku Ukraińców w Polsce, przy współpracy Muzeum Warmii i Mazur. Wtedy także przekazano ją Olsztyńskiemu Związkowi Ukraińców w Polsce.
Na wystawie prezentowane są plansze informacyjne w języku polskim i ukraińskim, obrazujące tragedię narodu ukraińskiego, spowodowaną przez zbrodnicze ustawy władz radzieckich. Zarządzenia pozbawiły żywności ludność ukraińską, uniemożliwiły migracje w jej poszukiwaniu, przyczyniły się do śmierci milionów obywateli Ukrainy, rozchwiania struktury demograficznej i społecznej narodu ukraińskiego.
Z D J Ę C I A
F I L M Y