Mikroskop w smartfonie, badanie promieniowania kosmicznego, eksperymenty z kuchni molekularnej, wirusy giganty i pokaz... mody spożywczej. Te i wiele innych atrakcji przygotują dla nas naukowcy z Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN, organizatorzy Nocy Naukowców, którą w tym roku gościć będzie Galeria Warmińska.
W piątek, 28 września, pasaże Galerii Warmińskiej zamienią się w widowiskowe laboratoria, w których będziemy badać, odkrywać, eksperymentować i uczyć się przez zabawę! To będzie najdłuższa Noc w roku, bo już od 10.00 rano na gości czekać będą m.in. warsztaty wykrywania antyoksydantów, kurs badania odcisków palców, pokazy Centrum Nauki Kopernik i quizy naukowe z nagrodami. Noc Naukowców potrwa do godziny 20.00. Wstęp wolny.
Biorąc udział w atrakcjach przygotowanych przez naukowców, będzie można m.in. zrozumieć, jak fermentuje piwo czy jogurt, sprawdzić czym są liofilizaty i wykorzystać je do stworzenia własnych kosmetyków, a także zobaczyć, jak wygląda praca w laboratorium kryminalistycznym. Odwiedzimy mobilny las w szkatułce oraz poznamy przyszłość żywienia w dobie robotów i drukarek 3D. A eksperymenty chemiczno-fizyczne przeprowadzimy z samą Marią Skłodowską-Curie!
POKAZY
1. MAGICZNE PRZECIWUTLENIACZEPrzeciwutleniacze to związki, które pomagają chronić nasz organizm przed infekcjami i poważnymi chorobami. Wiele napojów dostępnych w sklepach zawiera przeciwutleniacze, ale które z nich mają ich najwięcej? Poeksperymentuj z nami i sprawdź czy Twój ulubiony sok zawiera magiczne przeciwutleniacze.
2. PROJEKTOWANIE DNADNA jest cząstką, która każdego z nas czyni unikalnym i niepowtarzalnym. Za tę wyjątkowość odpowiada sposób ułożenia zasad azotowych. Podczas warsztatów dowiemy się w jaki sposób zasady azotowe mówią komórkom naszego organizmu co robić, wpływając na jego rozwój i budowę. Ponadto, każdy z nas zbuduje tu model własnego DNA używając do tego smakowitych żelków!
3. HIPNOTYZUJĄCA CHEMIAChemia nie musi kojarzyć się wyłącznie z poważnym przemysłem!! Wykorzystując proste substancje, takie jak woda, olej i barwniki spożywcze możemy wykonać spektakularne eksperymenty, które przybliżą nam spotykane na co dzień zjawiska fizyczne i chemiczne.
4. MOLEKULARNE PERŁYZmierz się z metodą kuleczkowania, którą wykorzystuje się w kuchni molekularnej! Dzięki użyciu alginianu sody i chlorku wapnia stworzymy molekularne perły, zwane też sztucznym kawiorem, który jest dodatkiem do wykwintnych dań i napojów.
5. ANATOMIA ZMYSŁÓWJaką moc mają nasze zmysły? Który z nich jest najsilniejszy? Na czym polega różnica w widzeniu świata przez człowieka i inne zwierzęta? Sprawdź swoje zmysły z naukowcami z laboratorium sensorycznego, przejdź przez test „skrzyni zgaduli” i stwórz własne kompozycje zapachowe.
6. NATURA W PROSZKUOwoce są cennym źródłem związków bioaktywnych, w tym witamin i minerałów. W stanie świeżym występują jednak przez krótki okres. Aby przedłużyć ich życie owoce proszkuje się np. poprzez suszenie sublimacyjne. Tak otrzymane proszki wykorzystuje się np. w przemyśle kosmetycznym. Podczas warsztatów stworzymy naturalne kremy, żele pod prysznic oraz balsamy do ust właśnie z dodatkiem sproszkowanych owoców.
7. LABIRYNT POKARMOWYJak długie jest jelito i co znajduje się w jego wnętrzu? Czy mózg jest nam potrzebny do trawienia? Dlaczego żołądek nie trawi sam siebie? Znajdź odpowiedź na te i wiele innych pytań z użyciem ręcznie wykonanych pluszowych modeli organów uczestniczących w trawieniu.
8. GIGANTYCZNE BAKTERIEStwórz modele bakterii, których na co dzień nie zobacz gołym okiem! Czy wszystkie z nich są dla nas groźne? Pluszowy Bolibrzuszek (Salmonella typhimurium), plastelinowy Wkręcik (Borrelia burgdorferii) i wiele innych czekają na miłośników mikrobiologii!
9. W LABORATORIUM MAZI I GLUTKÓWPoznaj niezwykłe właściwości cieczy nienewtonowskich i stwórz własnego „glutka”. Dowiedz się czym są substancje żelowe, jakie właściwości ma ciało stałe, czym się różni od cieczy, oraz czy istnieją materiały połowiczne, czyli półstałe lub półpłynne!
10. RĘCE POD LUPĄ (tylko rano)Według Światowej Organizacji Zdrowia 70% zatruć pokarmowych jest powodowanych przez drobnoustroje przenoszone na brudnych rękach. Optymalny czas mycia rąk nie powinien być krótszy niż 30 sekund, jednak w praktyce ludzie myją ręce zaledwie 5 sekund. Dowiedz się jak uniknąć najczęstszych błędów przy myciu rąk i zobacz na żywo „mikrozoo”, które znajdziemy na brudnych i umytych rękach.
11. DZIWOWISKONowa perspektywa w postrzeganiu zwykłych wydawałoby się rzeczy. Fascynujący świat ukryty w szczegółach tkwiących poniżej zdolności rozdzielczych ludzkiego oka. Pod mikroskopem przyjrzymy się temu co jemy, nosimy na sobie, bądź temu co nas otacza. Wystarczy szkiełko i oko małego naukowca!
12. MIKROKOSMOS NA TALERZU (tylko po południu)Przemysł spożywczy stosuje znane od tysięcy lat procesy fermentacyjne z wykorzystaniem bakterii i drożdży. Czy znasz produkty żywnościowe, które powstają właśnie dzięki fermentacji? Dowiedz się czym różni się fermentacja mlekowa od cytrynowej. Wykonaj preparat i pod mikroskopem obejrzyj mikroorganizmy biorące udział w różnych fermentacjach. Poznaj techniki ich identyfikacji i dowiedzą się jak policzyć miliard komórek bakterii.
13. MANUFAKTURA NAUKOWCÓWWyrusz z nami do krainy nauki aby dowiedzieć się czym są stany skupienia, skąd biorą się pierwiastki, z czego składają się cząsteczki, czym jest lepkość, gęstość, jakie właściwości mają różne materiały, z czego składają się kosmetyki, a także czym jest promieniowanie i promieniotwórczość. Czeka nas prawdziwy rollercoaster eksperymentów, a towarzyszyć nam będzie sama Maria Skłodowska-Curie.
14. PRZECHOWUJĘ NIE MARNUJĘ!Według najnowszych danych niemal 35% Polaków przyznaje się, że zdarza im się wyrzucać żywność. Eksperci z Federacji Polskich Banków Żywności pokażą nam jak skutecznie ograniczyć straty żywności we własnych domach. Nauczymy się prawidłowego układania produktów w lodówce i efektywnego gospodarowania żywnością oraz budżetem domowym. Czeka na nas też gra „STOP marnowaniu jedzenia!” oraz prezentacja strojów w pokazie mody spożywczej.
15. PIRAMIDA ŻYWIENIOWAPiramida żywienia od lat uznawana jest za wzorzec, zgodnie z którym powinniśmy się odżywiać, aby zachować dobrą kondycję i zdrowie. Na podstawie najnowszych doniesień naukowych, a także rekomendacji światowych ośrodków badawczych, w 2016 Instytut Żywności i Żywienia ogłosił nową piramidę żywieniową. Skonstruuj ją z nami i dowiedz się które produkty warto jeść, a które powinniśmy ograniczyć.
16. CENTRUM NAUKI KOPERNIKPokazy naukowe Centrum Nauki Kopernik to spektakle artystyczne, efektowne eksperymenty, fachowa wiedza i doskonała zabawa. W pół godziny sprawdzisz, ile jeszcze możesz się dowiedzieć i odkryjesz fascynujące oblicze nauki:
Muzyka - Spójrz na muzykę okiem fizyka i przekonaj się, że wszystko może być instrumentem. Dołącz do naszej orkiestry.
Ciśnienie - Zbadaj z nami zjawiska związane z pogodą. Dowiedz się, co ma wspólnego atmosfera ze skórką jabłka i dlaczego w górach łatwiej o zadyszkę.
17. LAS W SZKATUŁCEZadaniem „Lasu w Szkatułce” jest pobudzenie do aktywności i samodzielnego odkrywania tajemnic i piękna ekosystemów leśnych oraz pokazanie wkładu pracy i zaangażowania leśników w zwiększanie bioróżnorodności. Dowiecie się: dlaczego mokradła są cenne? Jak należy dbać o torfowiska? Ile wody potrzebują drzewa? Jak leśnicy dbają o zasoby wodne?
18. KIEDY WODA INTENSYWNIEJ OŻYWAInteraktywne warsztaty polegające na odkrywaniu mikro- i makroświata wodnego. Każdy może samodzielnie przygotować preparaty, oznaczyć organizmy widziane pod mikroskopem i wykonać barwne modele ryb. Na deser obejrzymy unikatowe filmy z kamery podwodnej!
19. OTO PHOTONWejdź w świat nowych technologii z robotem Photon! Przeżyj przygodę z programowaniem i odkoduj wyrazy ukryte w szufladach... bibliotecznego katalogu. A na koniec „rozciągnij” swój mózg wykorzystując aplikacje „Memo Training” i „Wordbrain”, które możemy zainstalować na swoich smartfonach.
20. PROMIENIOWANIE KOSMICZNEPoznaj tajemnice czarnych dziur, gwiazd neutronowych i promieniowania kosmicznego! Dowiedz jak zostały odkryte fale grawitacyjne i czy promieniowanie kosmiczne można zarejestrować smartfonem!
21. DOWODY ZBRODNIW jaki sposób analizowane są ślady pozostawione na miejscu zbrodni? Jak nowoczesna technika pomaga w pracy technologów laboratorium kryminalistycznego? Jak zobaczyć to co jest niewidoczne na pierwszy rzut oka? Wciel się w rolę detektywa i samodzielnie wykonaj badanie odcisków palców.
22. MIKROSKOP W KOMÓRCEZamień swój telefon komórkowy w spektrofotometr oraz mikroskop i przeprowadź analizy wykorzystywane do badania zwierząt i środowiska w ruchu.
23. EIT FOODEuropejski Instytut Innowacji i Technologii dla branży rolno-spożywczej (EIT Food) w interaktywnej formie zada Wam pytania o przyszłość żywienia w dobie robotów, drukarek 3D, internetu rzeczy, spersonalizowanej żywności i rolnictwa wertykalnego. Pozostaje kwestia co jeszcze może nam przynieść przyszłość? Jedynym ograniczeniem wydaje się być tutaj wyobraźnia...
Organizatorzy: Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN, Galeria Warmińska
Partnerzy: Oddział Polskiej Akademii Nauk w Olsztynie i w Białymstoku z siedzibą w Olsztynie; Wojewódzka Biblioteka Publiczna; Nadleśnictwo Olsztynek; Bank Żywności w Olsztynie; Instytut Rybactwa Śródlądowego; EIT Food; Instytut Fizyki Jądrowej PAN.
www.galeria-warminska.pl