Olsztyn24 - Gazeta On-Line
Portal Informacyjny Olsztyna i Powiatu Olsztyńskiego

Noc świętojańska, to termin znany nie tylko większości Polaków. To chrześcijańskie święto radości i miłości wywodzące się ze słowiańskiej Nocy Kupały. Powiązane jest ściśle z nadejściem lata. Jedna z legend mówi, że jeśli tej nocy samotnie udamy się do lasu, możemy odszukać bardzo rzadki kwiat paproci. Rośnie on tylko wtedy, a jego zdobycie zapewnia szczęście i dobrobyt na długie lata. Tę nieco zapomnianą tradycję i związane z nią obrzędy chcą „odkurzyć” Muzeum Warmii i Mazur wraz z Towarzystwem Przyjaciół Muzeum Warmii i Mazur, zapraszając olsztynian w najbliższą niedzielę (24.06) do Zamku Kapituły Warmińskiej na imprezę plenerową pod hasłem „Noc sobótkowa na zamku w Olsztynie”.

- Wszyscy wiemy, że jest coś takiego jak noc świętojańska, znamy legendę, że wtedy zakwita kwiat jednej nocy - w Polsce mamy piosenki na ten temat - natomiast tak do końca dzisiaj nie wiemy, jak ważna była noc świętojańska, i że tak naprawdę była przeniesieniem w tradycję chrześcijańską tradycji pogańskiej, która miała bardzo silne umocowanie, wiązała się z kosmosem, z przechodzeniem z pory wiosennej w porę letnią - wyjaśnia Piotr Żuchowski, dyrektor Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie. - I tak naprawdę noc świętojańska jest w kulturze słowiańskiej czymś niezwykle, niezwykle istotnym. Mówiąc wprost: wracamy do tego co było zanim pojawił się świat komercyjny, świat ikonosfery, świat obrazów zewnętrznych itd. Nasza „Sobótka” to przypomnienie, że ludzie chcieli się spotykać, wierzyli w pewne gusła, puszczali wianki. Chcemy przypomnieć, że skoro nasze muzeum jest osadzone na dwóch zamkach średniowiecznych, to pewnie w tym średniowieczu noc świętojańska miała tutaj szczególne znaczenie i była cały czas takim wiązaniem pomiędzy chrześcijaństwem a czasami przedchrześcijańskimi.

W tym roku noc świętojańska przypada z soboty na niedzielę (23/24.06). Niestety, w tym czasie na dziedzińcu olsztyńskiego zamku odbywał się będzie koncert finałowy Ogólnopolskich Spotkań Zamkowych „Śpiewajmy Poezję”. Z konieczności więc „Noc sobótkowa na zamku w Olsztynie” odbędzie się dzień „po terminie”, czyli w niedzielę, 24 czerwca.

- Zapraszamy na dziedziniec zamkowy w niedzielę, od godziny 19.00 - mówi Agata Grzegorczyk-Wosiek z Muzeum Warmii i Mazur. - Postaramy się przybliżyć tradycję nocy świętojańskiej nie ex cathedra, lecz tak, by każdy mógł tej tradycji posmakować, dotknąć jej, poczuć. Przygotowany na niedzielę program imprezy otwiera wyplatanie wianków.

- Etnografowie ustalili, że sobótka to m.in. wyplatanie wianków przez młode dziewczęta i puszczanie ich na wodę w oczekiwaniu na swoją drugą połowę - mówi Agata Grzegorczyk-Wosiek. - My to wyplatanie wianków będziemy traktować bardziej zabawowo i do tej zabawy zachęcać będziemy wszystkich, nie tylko dziewczęta. Zgromadzimy odpowiedni materiał kwiatowy, ale jeżeli ktoś ma takie możliwości, może przynieść swoje kwiaty.

Równolegle do wyplatania wianków na zamkowym dziedzińcu odbywać się będą warsztaty związane z nocą świętojańską. Uczestnicy wykonywać będą różne ozdoby, a w szczególności papierowe kwiaty paproci.

Szczególnie atrakcyjnie zapowiadają się pokazy kulinarne i degustacje przygotowane przez „Tygiel Warmiński” i jego właścicielkę, Kamilę Michalską.

- „Tygiel Warmiński” będzie prezentował np. gotowanie zupy z pokrzywy, czy innych potraw z ziół, które w tym czasie można znaleźć na naszych łąkach i polach - wyjaśnia Agata Grzegorczyk Wosiek. - Będzie też można spróbować tych potraw - dodaje.

Będzie też wróżenie z ziół. Pracownicy muzealnego działu etnografii pokażą również jakie zadania miały do spełnienia poszczególne zioła i jak można je wykorzystać do wróżenia.

Ok. godz. 20.45 na scenę urządzoną na zamkowej studni wejdzie znana nie tylko w Olsztynie instrumentalistka i pieśniarka Ania Broda. Uczestnicy imprezy będą mogli wysłuchać jej klimatycznego koncertu.

Po koncercie (ok. 21.30) wszyscy, z wyplecionymi wiankami, ruszą nad Łynę. Tam wianki zostaną spuszczone na wodę.

Najprawdopodobniej nad brzegiem Łyny wysłuchamy też mini koncertu związanego z Muzeum Warmii i Mazur chóru ProForma. Ostatnie uzgodnienia tej bardzo świeżej oferty muzyków jeszcze trwają.

W tradycyjną noc sobótkową krzesano także ogień, palono ogniska. Ognia nie zabraknie również na niedzielnej imprezie w Muzeum Warmii i Mazur. Pokaz tańca z ogniem odbędzie się na ulicy Zamkowej, pomiędzy murami zamku a Magazynem Solnym. Będzie to ostatni punkt programu „Nocy sobótkowej na zamku w Olsztynie”.

- Zachęcamy do udziału w imprezie - mówi Agata Grzegorczyk Wosiek. - Jej program jest zachęcający, a przy tym warto pielęgnować tę tradycję, poznawać jak kiedyś to wyglądało. No i warto razem miło spędzić czas.