Olsztyn24 - Gazeta On-Line
Portal Informacyjny Olsztyna i Powiatu Olsztyńskiego

Choć przed publicznością jeszcze koncerty festiwalu gitarowego w Olsztynie i festiwalu muzyki filmowej w Ostródzie, koncerty symfoniczne w dniach 15 i 16 czerwca 2018 r. oficjalnie kończą 72. sezon artystyczny 2017/2018 Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej w Olsztynie. Orkiestrę symfoniczną filharmoników warmińsko-mazurskich poprowadzi ich szef Piotr Sułkowski.

Na wyjątkową atrakcyjność tych dwóch muzycznych wieczorów niewątpliwie mają wpływ dwa elementy: pierwszym z nich jest udział w koncertach znakomitej koreańskiej skrzypaczki Bomsori Kim, która zagra jeden z najpiękniejszych koncertów solowych - Koncert skrzypcowy D-dur op. 35 Piotra Czajkowskiego, zaś drugim będzie wykonanie kompozycji Feliksa Nowowiejskiego „Missa Pro Pace” op. 49 nr 3. Orkiestrze w wykonaniu słynnego dzieła patrona filharmonii towarzyszyć będzie Chór Cantores Varmienses działający przy Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej, przygotowany przez Benedykta Błońskiego.

„Missa pro Pace” (msza w intencji pokoju), to religijna kompozycja wokalno-instrumentalna napisana w roku 1933 (wydana w 1936). Zbudowana w oparciu o tradycyjny układ liturgicznych części mszy stanowi przykład wspaniałych umiejętności kompozytorskich Nowowiejskiego.

Solistka koncertu Bomsori (kor. dźwięk wiosny) Kim ukończyła Narodowy Uniwersytet Seulski. Uzyskała także stopień Master of Music w nowojorskiej Juilliard School, gdzie kontynuuje studia. Artystka otrzymała również stypendium, dzięki któremu kształci się pod kierunkiem Sylvii Rosenberg i Ronalda Copesa. Bomsori Kim jest laureatką pierwszej nagrody w 62. Międzynarodowym Konkursie Muzycznym ARD. Zwróciła na siebie uwagę w 2010 roku jako najmłodsza laureatka IV Międzynarodowego Konkursu Muzycznego w Sendai. W 2016 roku zdobyła drugą nagrodę oraz nagrodę słuchaczy radia kanadyjskiego w Międzynarodowym Konkursie Muzycznym w Montrealu, wkrótce po oszałamiającym sukcesie osiągniętym na XV Konkursie Skrzypcowym im. Henryka Wieniawskiego, na którym artystka zdobyła II nagrodę, nagrodę krytyków, a także dziewięć nagród specjalnych. Bomsori jest również laureatką XV Konkursu im. Piotra Czajkowskiego, Konkursu im. Królowej Elżbiety, X Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. Jana Sibeliusa, III Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego w Chinach, VIII Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. Josepha Joachima oraz Konkursu Koncertowego organizowanego przez nowojorską Juilliard School. Wystąpiła, jako solistka w wielu prestiżowych salach koncertowych, w tym w Złotej Sali Musikverein w Wiedniu, w Sali Czajkowskiego w moskiewskim konserwatorium, w Sali Filharmonii w Petersburgu, w Sali Koncertowej Radia Słowackiego w Bratysławie, w Finlandia Hall w Helsinkach, w Herkulessaal i Prinzregententheater w Monachium, w Sali Kameralnej Filharmonii Berlińskiej w Sali im. Smetany w Pradze, a także w Sali Koncertowej Seoul Arts Center i Filharmonii Narodowej w Warszawie.

Bomsori Kim gra na instrumencie Joannesa Baptisty Guadagniniego z 1774 roku, udostępnionego dzięki wsparciu Fundacji Kumho- Asiana.

******

Omówienie programu:

Piotr Czajkowski - Koncert skrzypcowy D-dur Op. 35

Z pewnością jest to jeden z najpiękniejszych koncertów solowych w historii muzyki w ogóle. I choć powyższe zdanie może zabrzmieć jak truizm, (bo jaką miarą zmierzyć piękno?) potwierdzone jest olbrzymią popularnością jaką cieszy się kompozycja wśród wykonawców i słuchaczy. Niezliczona ilość wykonań, nagrań i wciąż na nowo odkrywane przestrzenie do interpretacyjnej eksploracji świadczą jednoznacznie, że mamy tu do czynienia z kompozycją prawdziwe genialną. Ujęty w ramy typowe dla formy koncertu romantycznego utwór jest nośnikiem niewiarygodnego piękna i emocji, jakie przetworzyć na język dźwięków mógł tylko geniusz kompozytorski Piotra Czajkowskiego.

Zaliczany do jednego z najtrudniejszych pod względem technicznym utworów na skrzypce nie przytłacza pusta wirtuozerią. Wręcz przeciwnie! Czajkowskiemu, który sam przecież skrzypkiem nie był, udało się idealnie połączyć wyrafinowanie techniczne z siłą wyrazu i emocjonalną głębią, która zachwyca już od pierwszych taktów. Jak przystało na wybitnego symfonika, uwagę przykuwa również doskonała instrumentacja warstwy orkiestrowej, która w partiach tutti brzmi jak rasowa symfonia.

Koncert powstał w 1879 roku w ciągu zaledwie miesiąca, w Clarens w Szwajcarii, gdzie Czajkowski odzyskiwał nadwątlone siły i zdrowie psychiczne po dramatycznym rozpadzie jego nieszczęsnego małżeństwa. Konsultantem przy pisaniu dzieła był skrzypek Yosif Kotek, który udzielał autorowi wiolinistycznych wskazówek. To nie on jednak został pierwszym wykonawcą dzieła. Dokonał tego Adolph Brodski. Prawykonanie utworu miało miejsce 4 grudnia 1881 roku w Wiedniu pod batutą Hansa Richtera.

Części koncertu:
I. Allegro moderato
II. Canzonetta. Andante
III. Finale. Allegro vivacissimo

Feliks Nowowiejski - Missa pro Pace na chór mieszany i organy, op. 49 nr 3

Części utworu
I. Kyrie (Grave dramatico)
II. Gloria (Con spirito)
III. Credo (Maestoso, solenne)
IV. Sanctus (Tranquillo e divotamente)
V. Benedictus (Adagio supplicare)
VI. Agnus Dei (Grave flebile)

utwór wykonany będzie w opracowaniu na chór mieszany i orkiestrę)

Na zakończenie 72. sezonu artystycznego Filharmonia Warmińsko-Mazurska sięga po dzieło swojego patrona. Jest nim słynna Missa pro Pace (msza w intencji pokoju) religijna kompozycja wokalno-instrumentalna napisana w roku 1933. (wydana w roku 1936). Zbudowana w oparciu o tradycyjny układ liturgicznych części mszy stanowi przykład wspaniałych umiejętności kompozytorskich Nowowiejskiego.

Napisany w oryginale na organy, został po wojnie zinstrumentowany na orkiestrę, rzecz jasna pod kierunkiem kompozytora. Pierwsze wykonanie utworu z orkiestrą miało miejsce za sprawą Radia Słoweńskiego w Lubljanie. Kompozytor słuchał wówczas transmisji przebywając w Poznaniu. To m.in. za ten utwór oraz inne, wybitne dzieła religijne w 1935 roku otrzymał kompozytor godność Szambelana Papieskiego z rąk papieża Piusa XI.

Korzystając z okazji, warto przypomnieć sobie biografię tego najwybitniejszego kompozytora polskiego pochodzącego z Warmii.

Urodzony 7 lutego 1877 w Wartemborku (obecnie Barczewo), zmarł 18 stycznia 1946 w Poznaniu. W latach 1887-93 uczęszczał do Szkoły Muzycznej w Świętej Lipce, w której uczył się harmonii oraz gry na fortepianie, skrzypcach, wiolonczeli, waltorni i organach. W 1893 przeniósł się wraz z rodziną do Olsztyna - tu grał w orkiestrze pułku grenadierów.

W 1898 otrzymał I nagrodę stowarzyszenia The British Musician na konkursie kompozytorskim w Londynie za utwór „Pod sztandarem pokoju”. W tym samym roku udał się do Konserwatorium Sterna w Berlinie na półroczne studia (teoria, kontrapunkt, kompozycja, gra na organach i wiolonczeli).

Po powrocie do Olsztyna, od 1898 do 1900 był organistą w kościele św. Jakuba. W 1900 odbył trzymiesięczny kurs w Ratyzbonie, gdzie w szkole muzycznej pobierał naukę z zakresu chorału gregoriańskiego i polifonii. W tym samym roku został przyjęty do Meisterschule Königliche Akademie der Künste w Berlinie, w której do 1902 studiował kompozycję pod kierunkiem Maxa Brucha. Równolegle odbywał studia z zakresu muzykologii i estetyki w Friedrich Wilhelm Universität.

W 1902 otrzymał Nagrodę im. Giacomo Meyerbeera - Prix de Rome za oratorium „Powrót syna marnotrawnego” i „Uwerturę romantyczną”. Uzyskane fundusze przeznaczył na dwuletnią podróż artystyczną przez Niemcy, Czechy, Austrię, Włochy, Afrykę, Francję, Belgię, w czasie, której spotkał się z Antoninem Dvořákiem, Gustavem Mahlerem, Camillem Saint-Saënsem, Pietro Mascagnim, Ruggero Leoncavallo. Jeszcze w 1903 otrzymał Nagrodę im. Ludwiga van Beethovena w Bonn (ufundowaną przez Ignacego Jana Paderewskiego) za uwerturę „Swaty polskie”, zaś w 1904 po raz drugi Nagrodę im. Meyerbeera - za „Symfonię a-moll” (później wycofaną) oraz za „Symfonię h-moll nr 1”. Również w 1904 wrócił do Maxa Brucha, u którego kontynuował studia do 1906.

Po zakończeniu nauki prowadził ożywioną działalność kompozytorską i wirtuozowską. W 1907 otrzymał I nagrodę na konkursie kompozytorskim we Lwowie za utwór „Żałobny pochód Kościuszki na Wawel”. W 1909 powrócił do kraju i osiadł w Krakowie. Pełnił tu funkcję dyrektora artystycznego Towarzystwa Muzycznego, występował jako dyrygent na koncertach symfonicznych oraz jako organista. W 1910 na konkursie kompozytorskim we Lwowie, zorganizowanym z okazji 100. rocznicy urodzin Fryderyka Chopina, przyznano mu nagrodę za pieśń solową „Zagasły już”. W 1911 zawarł związek małżeński z Elżbietą Mironow-Mirocką, z którego urodziło się pięcioro dzieci. W 1914 otrzymał I nagrodę na konkursie lwowskiego „Echa” za utwór chóralny „Danae”.

Po wybuchu I wojny światowej, przez cały okres jej trwania, Feliks Nowowiejski chronił się przed frontem w orkiestrze berlińskiej. Po wojnie osiadł w Poznaniu i czynnie włączył się w nurt odradzającego się życia kulturalnego miasta - organizował koncerty symfoniczne i chóralne, występował z recitalami organowymi (wykonywał muzykę baroku, utwory współczesnych kompozytorów francuskich oraz własne improwizacje). Od 1920 wykładał w Państwowym Konserwatorium w Poznaniu, gdzie prowadził klasę organów i dyrygował orkiestrą. W 1927 zrezygnował z pracy pedagogicznej i całkowicie poświęcił się kompozycji oraz działalności koncertowej. W 1931 został honorowym członkiem The Organ Music Society w Londynie. W 1935 grono muzyków warszawskich przyznało mu Państwową Nagrodę Muzyczną. W latach 1935-39 prowadził w Poznaniu Miejską Orkiestrę Symfoniczną, propagując muzykę współczesną (Maurice`a Ravela, Alberta Roussela, Florenta Schmitta, Igora Strawińskiego, Tadeusza Zygfryda Kasserna, Tadeusza Szeligowskiego). We wrześniu 1939 w obawie przed aresztowaniem, ukrył się w szpitalu sióstr Elżbietanek, następnie wyjechał do Krakowa, a do Poznania powrócił w sierpniu 1945. Tu zmarł i został pochowany na Skałce Poznańskiej, w Krypcie Zasłużonych Kościoła św. Wojciecha.

******

Bilety na koncerty w dniach: 15 czerwca (piątek), godz. 19.00 i 16 czerwca (sobota), godz. 18.00, w cenie 80 zł normalny i 60 zł ulgowy są do nabycia w kasie filharmonii wt.- pt. w godz.10-18 oraz poprzez stronę internetową bilety@filharmonia.olsztyn.pl