Arcadis, wiodąca globalna firma projektowo-doradcza działająca w 70 krajach, opublikowała pierwszą edycję raportu Ranking Polskich Miast Zrównoważonych Arcadis, w którym porównała 50 największych polskich miast. Zestawienie przygotowano na podstawie 45 wskaźników, zgrupowanych w trzech obszarach: społecznym, środowiskowym i gospodarczym. Ranking ma na celu porównanie, które miasta i na jakich polach radzą sobie najlepiej. Opracowanie prezentuje ponadto ciekawe i innowacyjne projekty, dzięki czemu stanie się swoistym katalogiem dobrych praktyk dla władz miejskich.
W pierwszej trójce rankingu znalazły się kolejno Warszawa (1. miejsce), Toruń (2. miejsce) i Wrocław (3. miejsce). Stolica zawdzięcza swoją pozycję lidera przede wszystkim wysokim ocenom w obszarze społecznym (1. miejsce) i gospodarczym (1. miejsce), gdyż w obszarze środowiska zajęła dopiero 44. miejsce. Na drugim miejscu uplasował się Toruń, który zachowuje równowagę między trzema obszarami zrównoważonego rozwoju (społeczeństwo - 14. miejsce, środowisko - 8. miejsce, gospodarka - 6. miejsce). W skali całego raportu widoczna jest silna korelacja między dobrymi wynikami w obszarach gospodarki i społeczeństwa, a potwierdzeniem tego może być choćby Wrocław (społeczeństwo - 3. miejsce, środowisko - 37. miejsce, gospodarka - 2. miejsce).
W Rankingu Polskich Miast Zrównoważonych Arcadis znalazły się dwa miasta z województwa warmińsko-mazurskiego - Olsztyn, który zajął 10. miejsce, oraz Elbląg na pozycji 38.
- W kontekście Olsztyna (społeczeństwo - 10. miejsce, środowisko - 13. miejsce, gospodarka - 15. miejsce) warto przede wszystkim zwrócić uwagę, że jako jedno z naprawdę nielicznych miast uwzględnionych w rankingu zachowuje równowagę pomiędzy wszystkimi obszarami rozwoju - zauważa Anna Rusek, dyrektor pionu środowiska w Arcadis i dodaje:
- Olsztyn jest miastem jezior oraz zieleni, które zajmują łącznie ponad 35% jego powierzchni. Bogactwo terenów sprzyjających wypoczynkowi w połączeniu z dobrą jakością powietrza sprawiają, że miasto ma duży potencjał rozwoju turystyki pobytowej. Polityka lokalnych władz stwarza sprzyjające warunki do życia, co widać po dodatnim przyroście naturalnym. Olsztyn charakteryzuje się dobrym funkcjonowaniem służby zdrowia, pozytywnie wyróżnia się także dużą liczbą przedszkoli. Miasto podejmuje działania w kierunku stworzenia centrum, które będzie bardziej przyjazne dla mieszkańców, szczególnie pieszych i rowerzystów.
Drugim uwzględnionym miastem z regionu jest Elbląg, który uplasował się na pozycji 38. w klasyfikacji ogólnej (pozostałe obszary: społeczeństwo - 42. miejsce, środowisko - 14. miejsce, gospodarka - 44. miejsce). Najsilniejszym obszarem rozwoju miasta jest środowisko, w którym przoduje pod względem niskiego zużycia zasobów oraz dużego odsetka ludności korzystającej z oczyszczalni ścieków i sieci kanalizacyjnej.
Jak pokazują wyniki Rankingu Polskich Miast Zrównoważonych Arcadis stopień rozwoju polskich miast w poszczególnych obszarach zrównoważonego rozwoju jest silnie zróżnicowany. Nie ma wątpliwości, że miasta, które są liderami regionów, powinny wyznaczać trendy w zakresie zrównoważonego korzystania z zasobów, szczególnie w odniesieniu do rozwiązań energooszczędnych oraz gospodarki niskoemisyjnej. Istotne znaczenie dla poszczególnych ośrodków ma także rozwój niskoemisyjnego transportu publicznego, pod kątem którego dużą szansę stwarza rządowy program rozwoju elektromobilności. Obecnie w kilku miastach Polski (między innymi w Warszawie, Krakowie, Jaworznie, Lublinie i Tychach) w użyciu jest kilkadziesiąt elektrobusów.
Istnieje jednak szereg zagrożeń dla dalszego zrównoważonego rozwoju polskich miast. Jednym z nich jest zjawisko eksurbanizacji, czyli tzw. rozlewania się ośrodków miejskich, które może mieć negatywny wpływ na dostęp mieszkańców do usług, opieki zdrowotnej, edukacji, administracji i komunikacji. Nie bez znaczenia jest także uszczelnianie metropolii (tzw. betonowanie) oraz zmiany klimatu wywołujące gwałtowne zjawiska pogodowe. Z tego powodu miasta coraz więcej uwagi poświęcają aktywnym działaniom z zakresu rozwoju błękitno-zielonej infrastruktury.
W perspektywie najbliższej przyszłości dla polskich miast największe znaczenie może mieć konieczność odnalezienia równowagi pomiędzy wszystkimi obszarami zrównoważonego rozwoju - gospodarką, społeczeństwem i środowiskiem. Stabilna gospodarka oraz świadome społeczeństwo stanowią podstawę do dokonania pozytywnych przemian w obszarze środowiska, w tym między innymi w kierunku zwiększenia udziału terenów zielonych w powierzchni miasta, które z jednej strony podniesie walory krajobrazowe, a z drugiej - istotnie wpłynie na jakość i komfort życia mieszkańców.