Olsztyn24 - Gazeta On-Line
Portal Informacyjny Olsztyna i Powiatu Olsztyńskiego

Dzisiaj (2.02) mija 51. rocznica śmierci Michała Lengowskiego - etnografa, działacza społecznego, poety ludowego. Z tej okazji przedstawiciele Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” złożyli wiązankę kwiatów i zapalając znicz na grobie działacza przy ul. Poprzecznej w Olsztynie oraz przed pomnikiem znajdującym się na pl. Jedności Słowiańskiej.

Michał Lengowski urodził się 27 września 1873 r. w Starej Kaletce w gminie Purda w rodzinie chłopskiej. W latach 1881-1887 uczył się w niemieckiej szkole ludowej, a umiejętność czytania i pisania w języku polskim uzyskał dzięki domowej edukacji oraz samokształceniu. Od 1891 r. pracował jako górnik w niemieckiej Westfalii. Tam był członkiem polskich stowarzyszeń - Towarzystwa Ludowego, Związku Polaków w Niemczech oraz Centralnego Komitetu Polskiego w Westfalii - i aktywnie włączał się w ich propolską działalność. W Bochum założył Zjednoczenie Zawodowe Polskie, za co w 1903 r. został z kopalni wydalony. W 1908 r. powrócił na Warmię i po nabyciu za skromne oszczędności gospodarstwa rolnego, zamieszkał w Zielonowie koło Gryźlin.

Podczas pierwszej wojny światowej został członkiem Polskiej Rady Ludowej w Olsztynie i jako jej przedstawiciel w 1918 r. został oddelegowany na Sejm Dzielnicowy w Poznaniu. W czasie plebiscytu piastował funkcję komisarza plebiscytowego na okręg Klewki-Klebark-Bartąg. Po przegranej w plebiscycie, z innymi działaczami założył Związek Polaków w Prusach Wschodnich.

Podczas II wojny światowej został przez Niemców wysiedlony i wyjechał wraz z rodziną na Pomorze. Wiosną 1945 r. powrócił na Warmię i zamieszkał w Olsztynie. Podjął działalność w Polskim Komitecie Narodowościowym oraz w Instytucie Mazurskim. W 1950 r. został stałym współpracownikiem Państwowego Instytutu Sztuki, dla którego zbierał bajki, opowieści, legendy, przysłowia i pieśni ludowe Warmii. W 1952 r. został członkiem, a w 1955 r. został prezesem Olsztyńskiego Oddziału Związku Literatów Polskich. Zmarł 2 lutego 1967 r. Jego grób znajduje się na cmentarzu komunalnym przy ul. Poprzecznej w Olsztynie. Członkowie Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” postanowili dbać o pamięć o Michale Lengowskim rok temu, organizując w Olsztynie obchody 50. rocznicy jego śmierci. W tym roku planują również w sposób szczególny oddać cześć Lengowskiemu, organizując obchody 145. rocznicy jego urodzin, która przypada na dzień 27 września. Ponadto kilka dni temu stowarzyszenie wystąpiło do Prezydenta Olsztyna, by służby miejskie odnowiły pomnik Lengowskiego, stojący na Placu Jedności Słowiańskiej. Zdaniem członków stowarzyszenia, pomnik działacza zasługuje na lepsze wyeksponowanie, bowiem w tej chwili, w otoczeniu drzew i krzewów, jest mało widoczny.