Olsztyn24 - Gazeta On-Line
Portal Informacyjny Olsztyna i Powiatu Olsztyńskiego

Kolejna inicjatywa upamiętniająca olsztyńskich artystów znajdzie swój finał przy ulicy Bolesława Limanowskiego 5, gdzie 15 listopada (środa) o godz. 12.00, odbędzie się uroczyste odsłonięcie tablicy o treści: W tym domu od lat 60. XX wieku tworzyli historię kultury Warmii i Mazur wybitni artyści malarze: Zofia Hermanowicz, Jan Ilkiewicz, Mirosław Smerek, Bogdan Stefanów, Mieczysław Romańczuk, Eugeniusz Jankowski. Temu wydarzeniu kulturalnemu towarzyszyć będzie wernisaż prac upamiętnionych artystów w Galerii Sztuki Współczesnej BWA także 15 listopada o godz. 17.00. Zapraszamy wszystkich mieszkańców Olsztyna i regionu, dla których przypomnienie artystów malarzy jest ważną wartością w życiu kulturalnym naszego miasta.

Wszystko zaczęło się w marcu 2015 roku. W Galerii Sztuki Współczesnej Biura Wystaw Artystycznych prezentowana była wystawa „MIREK i PRZYJACIELE”, którą zorganizował Jakub Smerek w związku z 20. rocznicą śmierci ojca, wybitnego artysty Mirosława Smerka, który zmarł w roku 1995. Wystawa była wydarzeniem kulturalnym. Była opowieścią o życiu, twórczości, sukcesach nie tylko Mirosława Smerka, ale również jego przyjaciół artystów, tworzących dzieła swojej epoki, swoisty katalog sztuk pięknych środowiska olsztyńskiego. To była nie tylko sentymentalna podróż w przeszłość, przywołująca złote lata kultowego Domu Środowisk Twórczych, ale także przekrojowa wystawa dokumentująca dorobek malarzy, ich sukcesy w Polsce i w Europie. Wystawie towarzyszyło wydawnictwo „SMEREK. ŻYCIE ZA TRZECH”.

Podczas wystawy Kuba zwrócił się do mnie z prośbą o pomoc w realizacji swojego marzenia upamiętnienia twórczości ojca oraz olsztyńskich artystów malarzy tworzących w latach sześćdziesiątych XX wieku. Co ciekawe, wszyscy mieli swoje pracownie przy ulicy Bolesława Limanowskiego. Tak powstał pomysł umieszczenia tablicy pamiątkowej na budynku, w którym żyli i pracowali artyści.

Po moich doświadczeniach z tablicami upamiętniającymi Marię Zientarę-Malewską i Władysława Gębika trudno mi było podjąć decyzję o włączeniu się w realizację tego projektu. Przekonały mnie argumenty odnoszące się do idei zapisywania historii kultury naszego miasta, konieczności zostawiania dobrych śladów dla przyszłych pokoleń w imię budowania naszej tożsamości kulturowej, tak jak napisał poeta, „ocalić od zapomnienia”. Pomysł powstania pamiątkowej tablicy na frontonie budynku przy ulicy Limanowskiego 5 przedstawiliśmy członkom Warmińsko-Mazurskiego Stowarzyszenia Areszt Sztuki, które chętnie podjęło się realizacji zadania od strony formalnej. I tak zostałam przewodniczącą Społecznej Grupy Inicjatywnej.

Tablica jest symbolem uznania i pamięci wspaniałych artystów, artefaktem dokumentującym historię kultury miasta i regionu. To także swoiste podziękowanie mieszkańców Olsztyna dla twórców, a także promocja miasta i regionu. Do konsultacji projektu zostały zaproszone Barbara Lis-Romańczuk, Teresa Brzeska-Smerek, Helena Stefanów, Grażyna Jankowska. Opiekę artystyczną nad projektem tablicy sprawował Jakub Smerek, Orest Kantor i Tomasz Wawryczuk, znakomity olsztyński artysta rzeźbiarz. Wszystkie działania projektu wykonywane były w ramach wolontariatu członków stowarzyszenia i osób prywatnych.

Patronat honorowy nad wydarzeniem przyjął Prezydent Miasta Olsztyna Piotr Grzymowicz. Patronat medialny pismo SDP Bez Wierszówki.

Na pamiątkowej tablicy znajdą się nazwiska wybitnych artystów, tworzących prace o niezwykłych walorach artystycznych, znamienici twórcy:

ZOFIA HERMANOWICZ (1921-2012). Studiowała Sztuki Piękne w Strasburgu, Paryżu i Toruniu. Specjalizowała się w grafice artystycznej, uprawiała malarstwo sztalugowe i ścienne. Zajmowała się ilustracją książkową, ekslibrisem. Odbyła podróże artystyczne do Francji, Szwajcarii, Belgii, Rumuni gdzie poprzez swoją twórczość promowała krajobraz Warmii. Jej prace znajdują się w Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, Muzeum Archeologicznym w Warszawie, w muzeach w Toruniu, Fromborku, Bydgoszczy, Szczecinie, Zielonej Górze, w zbiorach prywatnych w Polsce i Europie.

JAN ILKIEWICZ (1916-1969). Absolwent Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Wileńskiego oraz Litewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Wilnie. Był nauczycielem i wychowawcą kilku pokoleń olsztyńskich malarzy zawodowych i nieprofesjonalnych. Sam był wszechstronnym malarzem i rysownikiem. Uprawiał także malarstwo ścienne i sztalugowe oraz grafikę użytkową. Jego dorobek jest liczący się w historii olsztyńskiej sztuki plastycznej, świadczący o dużej kulturze artystycznej malarza realisty. Reprezentatywna część jego twórczości znajduje się w kolekcji Muzeum Warmii i Mazur.

MIROSŁAW SMEREK (1935-1995). To jeden z najbardziej czynnych twórców. Przede wszystkim uprawiał malarstwo olejne, akwarelowe, rysunek, grafikę. Bardzo dużo pracował przy projektowaniu i aranżacji wnętrz. Z twórczości projektowej jego sgraffito do dzisiaj zdobi wnętrze Olsztyńskich Zakładów Opon Samochodowych Stomil, od 1995 roku Michelin. Był współautorem oprawy plastycznej podczas wizyty Jana Pawła II na Warmii a także ołtarza polowego przy stadionie Stomilu. Prowadził działalność edukacyjną i upowszechnieniową. Spuścizna artystyczna Mirosława Smerka to kilkaset prac w kolekcjach prywatnych, Muzeum Warmii i Mazur, BWA, Polskiej Agencji Prasowej w Warszawie, Galeriach prywatnych w Paryżu i Lille, w Hannoverze.

BOGDAN STEFANÓW(1940-2007). Uprawiał malarstwo figuralne, ukazujące człowieka i jego problemy egzystencjalne. Jego malarstwo cieszyło się ogromnym uznaniem w Polsce i na świecie. Wystawiał m.in. w Kopenhadze, Hannoverze, Hamburgu, Stuttgarcie, USA, Londynie, Glasgow, Brukseli, Dormundzie, Kaliningradzie. Zdobywał nagrody w prestiżowych konkursach plastycznych. Jego prace znajdują się w Muzeum Warmii i Mazur, BWA, Ministerstwie Spraw Zagranicznych w Warszawie, Urzędzie Miasta w Hannoverze oraz kolekcjach prywatnych m.in. w Niemczech Anglii, Francji, Szwajcarii, Danii, Szwecji, USA i Kanadzie.

MIECZYSŁAW ROMAŃCZUK (1933-2015). Malarz, grafik, rysownik, ilustrator, projektant graficzny, twórca malarstwa ściennego. Z Olsztynem związany od 1946 roku. Jest m.in. autorem sgraffita na kamienicach Starego Miasta w Olsztynie, w Lidzbarku Warmińskim, Nidzicy, Iławie. Ulubionym motywem artysty był pejzaż Warmii i Mazur. Swoje prace prezentował na bardzo licznych wystawach w Polsce i Europie. Nagradzany i wyróżniany na prestiżowych konkursach w Polsce i za granicą. Udzielał się również społecznie. To za jego kadencji prezesa ZPAP została wybudowana siedziba związku, dla której pozyskano zamkową basztę. Prace artysty obecne są w zbiorach Muzeum Warmii i Mazur, BWA, w Muzeum w Ciechanowcu, Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego w Warszawie, Muzeum Pomorskim w Gdańsku, Muzeum we Fromborku, Muzeum w Kopenhadze oraz w licznych kolekcjach prywatnych.

EUGENIUSZ JANKOWSKI (1936-2017). Uprawiał malarstwo, grafikę artystyczną i użytkową, plakat, zajmował się architekturą wnętrz i wystawiennictwem. W swoim dorobku miał realizacje projektów lokali publicznych w Olsztynie i regionie. M. in. elewacja Starego Ratusza, Kina „Polonia”, wnętrze Domu Plastyka, wnętrze zamku w Kętrzynie, wnętrze salonu Dessy. Swoją twórczość prezentował w Polsce (m.in. Olsztynie, Warszawie, Szczecinie, Gdańsku, Poznaniu, Fromborku i w Europie (m.in. Niemczech, Kaliningradzie, Włoszech, Francji, Anglii, Belgii, Finlandii). Prace w zbiorach: Galeriach Lille (Francja), Muzeum Sztuki Współczesnej w Dusseldorfie, Lubeck, Singen, Hannoverze (Niemcy), Muzeum we Fromborku, Olsztynie oraz kolekcjach krajowych i zagranicznych.

Więcej informacji o tych artystach m.in. w wydawnictwie „60 lat Olsztyńskiego Związku Polskich Artystów Plastyków” i Leksykonie Kultury Warmii i Mazur.