Olsztyn24 - Gazeta On-Line
Portal Informacyjny Olsztyna i Powiatu Olsztyńskiego

W wieku 75 lat zmarł w piątek (30.04) Erwin Kruk - urodzony w 1941 roku pod Nidzicą Mazur, od 1966 roku mieszkający w Olsztynie prozaik, poeta i publicysta, a także członek synodu Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP, a w 1999 roku współtwórca Mazurskiego Towarzystwa Ewangelickiego. Honorowy Obywatel Olsztyna. Od kilku tygodni przebywał w szpitalu.

Erwin Kruk zadebiutował w 1958 r. pod pseudonimem Marek Doski wierszem o matce i prozą w tygodniku harcerskim „Na przełaj”. Opublikował wiele tomów poezji oraz powieści, a także opracowań na temat kultury i literatury Mazur. W latach 90. opublikował w czasopismach regionalnych i ponadregionalnych dziesiątki esejów i felietonów. W czasopismach publikował też swoje wiersze. Tłumaczył na język niemiecki m.in. twórczość Ernsta Wiecherta, Johanna Gottlieba Willamowa, Johanna Gottfrieda Herdera. Spolszczył również niektóre liryki Wojciecha Kętrzyńskiego ze zbioru „Z księgi pieśni człowieka niemczonego”.

Jako dziennikarz przepracował 14 lat. W tym okresie rozpoczął również trwającą do 1979 r. działalność w Stowarzyszeniu Społeczno-Kulturalnym „Pojezierze” oraz w Klubie Literackim przy Związku Młodzieży Socjalistycznej. Był m.in. redaktorem czasopisma „Przemiany”. W latach 1968-1971 kierował olsztyńskim ośrodkiem Korespondencyjnego Klubu Młodych Pisarzy. W 1969 r. został członkiem Związku Literatów Polskich (do 1983 r.) i Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich (1967-1982, 1989).

W latach 70-tych na łamach ogólnopolskiej prasy literackiej krytycznie ustosunkowywał się do negatywnych zjawisk życia kulturalnego. Z powodu niezależnej postawy był obiektem ataków ze strony olsztyńskich władz i instytucji kulturalnych. Problematyka mazurska jego publikacji, pomijana w Olsztynie, zyskała szersze zainteresowanie w kraju. W marcu 1980 r. ze względu na różnice ideowe zrezygnował z pracy w „Gazecie Olsztyńskiej”. Następnie współtworzył Mazurskie Zrzeszenie Kulturalne, którego celem było ocalenie przed zniszczeniem resztek kultury mazurskiej. Pełniąc również funkcję członka Zarządu Regionu Warmińsko-Mazurskiego NSZZ Solidarność zajmował się problem krzywd wyrządzonych Warmiakom i Mazurom w okresie powojennym. W latach 1982-1986 współpracował ze środowiskiem skupionym wokół redakcji „Posłańca Warmińskiego”. Od 1989 roku był członkiem Polskiego PEN Clubu (w latach 1993-1996 wchodził w skład jego Zarządu). W tym czasie znalazł się też w komitecie założycielskim Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (w latach 1993-1996 pełnił funkcje wiceprezesa Zarządu Głównego).

Od 1999 r. działał na rzecz powołania Mazurskiego Towarzystwa Ewangelickiego, stowarzyszenia zmierzającego do integracji środowisk ewangelickich na Warmii i Mazurach. Pełnił funkcję przewodniczącego tej organizacji.

Wśród nagród i wyróżnień, jakimi Erwin Kruk został uhonorowany są m.in.:

» I nagroda i Medal „Nike Warszawska” za poemat Znowu obecna (1965)
» Odznaka Zasłużony Działacz Kultury (1976)
» Nagroda Urzędu Wojewódzkiego w Olsztynie za upowszechnianie kultury (1977)
» Złoty Krzyż Zasługi oraz Odznaką „Zasłużonym dla Warmii i Mazur” (1979)
» Nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia w dziedzinie literatury (1989)
» Medal Marcina Lutra (1991)
» Regionalna Nagroda im. Michała Lengowskiego za całokształt twórczości literackiej (1998)
» 7 miejsce w rankingu najwybitniejszych postaci szczególnie zasłużonych dla Olsztyna w minionym stuleciu (2000)
» Nagroda Ministra Kultury w dziedzinie upowszechniania kultury (2003)
» Statuetka św. Jakuba, dla wybitnej osobowości pracującej na rzecz miasta Olsztyna (2004)
» Tytuł „Najlepszy z Najlepszych” za zasługi w promowaniu Warmii i Mazur (2004)
» Tytuł „Osobowość Roku Warmii i Mazur” (2005)
» „Wawrzyn” - Literacka Nagroda Warmii i Mazur (2006)
» „Wawrzyn” - Literacka Nagroda Warmii i Mazur (2016)
» Laur Dziennikarza Warmii i Mazur (2015)
» Doktorat honoris causa UWM w Olsztynie - 2016 - za tworzenie prawdziwego, sumiennego i wielowymiarowego obrazu ziemi warmińsko-mazurskiej oraz upowszechnianie go na forum ogólnopolskim, za budowanie tożsamości i rozwój dziedzictwa kulturowego regionu w wymiarze uniwersalnym, za trwające pół wieku skuteczne inspirowanie badań regionalistycznych w zakresie nauk humanistycznych i społecznych oraz za piękne owoce działań podjętych z myślą o dobru wspólnym społeczeństwa Warmii i Mazur, Polski i Europy.

W latach 1989-1991 Erwin Kruk był senatorem I kadencji z listy Komitetu Obywatelskiego z województwa olsztyńskiego.