Olsztyn24 - Gazeta On-Line
Portal Informacyjny Olsztyna i Powiatu Olsztyńskiego

Filharmonia Warmińsko-Mazurska w Olsztynie zaprasza w najbliższy piątek (15.11) o godzinie 19.00 na kolejny koncert symfoniczny. Tym razem dla olsztyńskich melomanów przygotowano wykonanie późnego arcydzieła Brahmsa i współczesnej kompozycji młodego twórcy Emila Bernarda Wojtackiego. Pochodzący z Olsztyna kompozytor inspiracji szukał w poezji Johanna Gottfrieda Herdera, prekursora romantyzmu, urodzonego w niedalekim Morągu. Emil Bernard Wojtacki, teraz związany z Akademią Muzyczną w Krakowie, chętnie sięga do pięknych i ważnych tekstów literackich z dawniejszych wieków: do Hidegardy z Bingen, Boecjusza, Goethego...

Drugą część programu - Koncert podwójny na skrzypce i wiolonczelę a-moll op. 102 - z towarzyszeniem orkiestry symfonicznej pod batutą Piotra Sułkowskiego wykona wybitna polska skrzypaczka Kaja Danczowska wraz z Bartoszem Koziakiem (wiolonczela) laureatem wielu konkursów, m.in. III międzynarodowego Konkursu Wiolonczelowego im. W. Lutosławskiego (2001).

Koncert podwójny na skrzypce i wiolonczelę a-moll op. 102 Johannesa Brahmsa (1833-1897) jest ostatnim dziełem tego kompozytora na wielki skład instrumentalny. Komponował go latem roku 1887, mając już w dorobku wszystkie swoje tak dobrze dziś znane arcydzieła: Niemieckie Requiem, Rapsodię na alt solo „Podróż zimowa w góry Harzu”, oba koncerty fortepianowe, koncert skrzypcowy i oczywiście wszystkie cztery symfonie. W planach była piąta symfonia, lecz pierwsze szkice do niej wykorzystał Brahms właśnie w Koncercie podwójnym, którego pomysł wynikł z bardzo osobistych pobudek. Miał to być mianowicie sposób na pogodzenie się ze starym przyjacielem, wielkim skrzypkiem Józefem Joachimem, z którym od szeregu lat był skłócony. Partię skrzypiec w tym koncercie pisał więc dla niego, a drobną chytrością Brahmsa było zaangażowanie również innego z przyjaciół, wiolonczelisty Roberta Hausmanna, po to, aby właściwy cel tych muzycznych podchodów nie rzucał się w oczy zbyt ostentacyjnie. Brahms sam był pianistą, nie miał doświadczenia w dziedzinie instrumentów smyczkowych. Kiedy dziewięć lat wcześniej pisał koncert skrzypcowy, korzystał z porad praktycznych Joachima, którem koncert ów wiele zawdzięcza. Tym razem kompozytor musiał się zmierzyć sam zarówno z problemami skrzypiec, jak i wiolonczeli. W jednym z listów do Klary Schumann skarżył się: „To zupełnie co innego pisać dla instrumentów, których charakter i dźwięk można sobie tylko wyobrażać, niż dla tego instrumentu, który się zna do gruntu, tak jak ja znam fortepian i dokładnie wiem, co piszę i dlaczego”. Ale Joachim prędko chwycił przynętę i w ostatniej fazie pracy nad partyturą włączył się ze swoimi uwagami, wprowadzając techniczne poprawki i przydając dziełu wirtuozowskiego blasku. Klara Schumann notowała w dzienniku: „Ten Koncert jest poniekąd aktem pojednania - Joachim i Brahms rozmawiają znów ze sobą po latach milczenia”. A Brahms zwierzał się potem: „Teraz już wiem, czego mi w życiu brakowało przez ostatnich kilka lat. Czułem, że mi czegoś było trzeba, ale nie umiałem tego nazwać. Brakowało mi dźwięku skrzypiec Joachima”.

O tym, jak bardzo Brahmsowi zależało na odnowieniu dobrych stosunków z przyjacielem, świadczyć może choćby i taki dyskretny gest, że temat pierwszej części Koncertu podwójnego upodobnił on do melodii z Koncertu skrzypcowego a-moll Viottiego, szczególnie lubianego przez Joachima. Poemat symfoniczny ...Wie Schatten auf den Wogen... (Jak cienie na falach) Emila Bernarda Wojtackiego (ur. 1981) to kompozycja twórcy urodzonego w Olsztynie, który inspiracji szukał w poezji Johanna Gottfrieda Herdera, prekursora romantyzmu, urodzonego również tutaj niedaleko - w Morągu. W latach 2000-2001 Wojtacki studiował informatykę na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim, a następnie teorię muzyki i kompozycję w Akademii Muzycznej w Krakowie. Krakowską Akademię ukończył z wyróżnieniem w roku 2007 w klasie prof. Józefa Rychlika, pod kierunkiem którego odbył również studia doktoranckie, uzyskując w marcu 2013 roku tytuł doktora kompozycji na podstawie pracy „An nulla est” do słów Boecjusza - wybrane wątki autorefleksji kompozytorskiej.

Wiedzę zdobywał ponadto w Universität für Musik und Darstellende Kunst w Grazu (2005) oraz na licznych kursach, m.in. pod kierunkiem Rebekki Saunders, Louisa Adriessena, Johannesa Schöllhorna i Jamesa Clarke’a. Jest finalistą i laureatem konkursów kompozytorskich, otrzymał m. in. I nagrodę za utwór De caritate w konkursie Musica Sacra (2009) oraz za utwór Sonettino per clavicembalo w Konkursie im. Tadeusza Ochlewskiego (2008). Komponuje głównie muzykę wokalno-instrumentalną. Chętnie sięga do pięknych i ważnych tekstów literackich z dawniejszych wieków: do Hidegardy z Bingen, Boecjusza, Goethego. I podkreśla, że istotnym nurtem jego twórczości jest eksploracja ciszy.

Poemat symfoniczny wie Schatten auf den Wogen powstał z inspiracji wierszem Johanna Gottfrieda Herdera Amor und Psyche auf einem Grabmal, którego strofy - jak wyznaje Wojtacki - urzekły go swą muzycznością:
Ein Traum, ein Traum ist unser Leben
auf Erden hier.
Wie Schatten auf den Wogen schweben
und schwinden wir.
Und messen unsre träge Tritte
nach Raum und Zeit;
Und sind (und wissen’s nicht) in Mitte
der Ewigkeit.

Piszącemu te słowa komentarza nie udało się znaleźć poetyckiego przekładu tego wiersza na język polski. W wielkim przybliżeniu spróbuje to tłumaczyć tak:

Amor i Psyche przy grobie
Snem, tylko snem jest żywot nasz
tutaj na ziemi.
Kołyszemy się i znikamy jak
na falach cienie.
Zmierzają nasze ciężkie kroki
przez czas i przestrzeń;
Gdzieś, w środek spraw nam niepojętych,
w wieczność.

Jak wyjaśnia kompozytor, struktura zjawisk muzycznych jego utworu odzwierciedla strukturę metryczną tekstu Herdera, od strony narracyjnej zaś muzyka podąża za słowami, które prowokują wręcz do pewnej ilustracyjności: Traum (sen), Erde (Ziemia), schweben und schwinden (kołysać, znikać), träge Tritte (mozolne stąpanie).

- W pewnym sensie utwór ten jest próbą zwielokrotnienia i przeniesienia muzyczności strofy Herdera na niemal dwudziestominutową płaszczyznę czasu muzycznego - mówi Wojtacki.

******

Kaja Danczowska - skrzypce

Laureatka wielu krajowych i międzynarodowych konkursów skrzypcowych: I nagrody na Ogólnopolskim Konkursie Skrzypcowym we Wrocławiu (1959); III nagrody na V Międzynarodowym Konkursie Skrzypcowym im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu (1967); II nagrody na Konkursie Skrzypcowym im. Alberto Curci w Neapolu (1969); II nagrody na Konkursie Wykonań Muzycznych w Genewie (1970); III nagrody na Międzynarodowym Konkursie Radiowym w Monachium (1975); srebrnego medalu na Międzynarodowym Konkursie Muzycznym im. Królowej Elżbiety Belgijskiej w Brukseli (1976).

Od dziesiątego roku życia występuje jako solistka na obu półkulach. Koncertowała z Krystianem Zimermanem, z którym oprócz sonat Francka i Mozarta nagrała Mity Szymanowskiego. Współpracowała także z Heinzem Holligerem, Gidonem Kremerem, Janem Krenzem, Mishą Maiskym, Jerzym Maksymiukiem, Iwanem Monighettim, Krzysztofem Pendereckim, Jurijem Simonowem, Stanisławem Skrowaczewskim, Tadeuszem Strugałą, Witoldem Rowickim i Antonim Witem.

Jest artystką wszechstronną, wykonuje utwory wszystkich epok. Krytycy muzyczni podkreślają w jej grze precyzję techniczną, czystość dźwięku i emocjonalne zaangażowanie w interpretację dzieła muzycznego. W swym dorobku posiada nagrania płytowe, wydawane przez renomowane wytwórnie, oraz ponad 400 archiwalnych nagrań radiowych, przede wszystkim dla Polskiego Radia i rozgłośni RIAS. Zasiada w jury wielu konkursów w Polsce i za granicą, m.in. w Poznaniu (1986), Tokio (1986), Monachium (1992, 1998), Nowym Jorku (1999) czy Odense (2000). Od 1972 prowadzi klasę skrzypiec w Akademii Muzycznej w Krakowie, w 1997 otrzymała tytuł profesora zwyczajnego. Jest cenionym pedagogiem, uhonorowanym licznymi nagrodami, m.in. Złotym Medalem Zasłużony Kulturze - Gloria Artis na 50-lecie pracy twórczej w 2006 r.

Bartosz Koziak - wiolonczela

Jest zwycięzcą III Międzynarodowego Konkursu Wiolonczelowego im. Witolda Lutosławskiego w 2001 r. w Warszawie, zdobywcą Drugich Nagród na konkursach w Tongyeong „Isang Yun in Memoriam” (Korea) i im. Mikola Lysenki we Lwowie, laureatem oraz zdobywcą nagrody specjalnej na konkursie Praskiej Wiosny, zdobywcą I nagrody na XI Międzynarodowym Konkursie Współczesnej Muzyki Kameralnej w Krakowie. Otrzymał także nagrody na Konkursach im. Piotra Czajkowskiego w Moskwie oraz ARD w Monachium. W 2003 r. otrzymał nagrodę specjalną Fundacji Kultury Polskiej przyznaną przez Ewę Podleś.

Występował m.in. w Konzerthaus w Berlinie, w Rudolfinum w Pradze, w Cité de la Musique w Paryżu, w Teatro Politeama w Palermo, w Studiu im. Witolda Lutosławskiego i w Filharmonii Narodowej w Warszawie. Jako solista współpracował z takimi orkiestrami jak Filharmonia Narodowa, NOSPR, Sinfonia Varsovia, Sinfonietta Cracovia, Orchestre Philharmonique de Monte Carlo, Münchener Kammerorchester, Praska Filharmonia oraz orkiestrami radiowymi w Warszawie i Budapeszcie, pod dyrekcją Krzysztofa Pendereckiego, Jana Krenza, Antoniego Wita, Gabriela Chmury, Jacka Kaspszyka, Tan Duna, Massimiliana Caldiego. Od 2007 r. gra w trio ze skrzypaczką Kają Danczowską i pianistką Justyną Danczowską. Od wielu lat współpracuje z pianistką Agnieszką Kozło.

Jest zapraszany na znane festiwale, m.in. na Warszawską Jesień, na Young Euro Classic w Berlinie, na Wielkanocny Festiwal im. Ludwiga van Beethovena, na Mecklemburg Vorpommern, na Musica Polonica Nova, na Festiwal Muzyczny w Łańcucie i festiwal Chopin i jego Europa w Warszawie. Jest regularnie zapraszany do udziału w projektach koncertowych Krzysztofa Pendereckiego. Brał udział w pierwszym nagraniu płytowym Concerto grosso pod dyrekcją kompozytora.

Ukończył z odznaczeniem „Magna cum Laude” Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina w Warszawie w klasie Kazimierza Michalika i Andrzeja Bauera oraz Conservatoire National Superieur de Musique de Paris w klasie Philippe’a Mullera.

Dzięki uprzejmości Kai Danczowskiej gra na XIX-wiecznej kopii instrumentu Giovanniego Battisty Guadagniniego, na którym koncertował wybitny polski wiolonczelista Dezyderiusz Danczowski. Bartosz Koziak reprezentowany jest przez Stowarzyszenie im. Ludwiga van Beethovena.

Piotr Sułkowski - dyrygent

Dyrektor naczelny i artystyczny Warmińsko-Mazurskiej Filharmonii im. Feliksa Nowowiejskiego w Olsztynie od 2011r.; pierwszy gościnny dyrygent Signature Symphony Orchestra Tulsa OK (USA). Od początku swej artystycznej działalności zaliczany przez krytykę do grona wybijających się talentów dyrygenckich.

Posiada ogromne doświadczenie operowe, zdobyte w czasie wieloletniej pracy dyrygenta, a w latach 2006-2007 dyrektora artystycznego w Operze Krakowskiej oraz w Opera Wildwood Festival AR (USA), którego był dyrektorem muzycznym. Przygotował wiele premier operowych, w tym kilka prawykonań. W listopadzie 2007 r., podczas Festiwalu Muzyki Polskiej, w ramach obchodów Roku Szymanowskiego, we współpracy z PWM dokonał światowego prawykonania nieznanej dotąd operetki Karola Szymanowskiego Loteria na mężów czyli narzeczony nr 69. Zrealizowany przez Piotra Sułkowskiego w 2004 r. w Krakowie Gwałt na Lukrecji Benjamina Brittena został uznany za najlepszy spektakl roku na Bydgoskim Festiwalu Operowym. W 2007 r. wraz z zespołem Opery Krakowskiej dokonał światowego prawykonania oratorium krakowskiego kompozytora Dariusza Reguckiego Cracovia est, będącego kulminacją obchodów Jubileuszu 750-lecia Lokacji Miasta Krakowa.

Współtwórca Krakowskiej Opery Kameralnej, z którą zrealizował kilka produkcji. W latach 2008-09 pracował jako zastępca dyrektora Chóru Polskiego Radia w Krakowie. Współpracuje z wieloma orkiestrami, a także zajmuje się pracą dydaktyczną. Prowadzi zespoły wokalne w Akademii Muzycznej w Krakowie i w Bydgoszczy oraz klasę dyrygentury w Akademii Muzycznej w Bydgoszczy. Od 1993 r. kieruje orkiestrą POSM im. Chopina w Krakowie, z którą we Francji realizował programy edukacyjne dla młodzieży. Współorganizator i manager Konkursu Dziecięcych Zespołów Kameralnych Wiosna Młodych Kameralistów. Pomysłodawca i dyrektor artystyczny Festiwalu Barbakan, odbywającego się w okresie letnim w Krakowie.

W 2008 r. w ramach Festiwalu Rozstaje poprowadził jubileuszowy koncert na Rynku Głównym w Krakowie z Orkiestrą Akademii Beethovenowskiej i światowej sławy solistą - Gheorghem Zamfirem. W 2009 r. płyta Marek Stachowski Works for Cello & String Orchestra, nagrana wspólnie z solistką Dorotą Imiełowską oraz z ww. orkiestrą, otrzymała nagrodę Le Ring de Classiqueinfo. Zrealizował nagranie z muzyką Bartosza Chajdeckiego do serialu historycznego Czas honoru.

W marcu 2010 w Pampelunie (Hiszpania), na zaproszenie Coro Premier Ensamble De La A.G.A.O, z okazji 20-lecia tego zespołu, przygotował premierę Carmen Bizeta wraz z Orquesta Sinfonica de Navarra. W 2010 r. z Orkiestrą Akademii Beethovenowskiej, Chórem Polskiego Radia w Krakowie oraz międzynarodową obsadą solistów zrealizował międzynarodowy projekt operowy Fidelio. Pamięć holokaustu w oparciu o operę Beethovena. Spektakle z premierą we Wrocławiu i przedstawieniami w Warszawie, Łodzi, Lublinie oraz w Krakowie uzyskały bardzo dobre recenzje, m.in. w prestiżowym, angielskim czasopismie „Opera”.

W 2011 r. Piotr Sułkowski uzyskał tytuł doktora sztuki muzycznej w dyscyplinie artystycznej: dyrygentura w Akademii Muzycznej w Krakowie.

W 2011 r. z Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej odbył podróż koncertową do Hiszpanii, gdzie w Bilbao i w Pampelunie pod jego kierownictwem przygotowano spektakle Toski Pucciniego, bardzo dobrze przyjęte przez publiczność i krytykę. W 2012 r. z tą samą orkiestrą oraz solistą Eduardem Kunzem zainaugurował w Filharmonii Narodowej w Warszawie cykl „Wielkie koncerty fortepianowe”.

W 2012 r. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji powołała Piotra Sułkowskiego w skład Rady Programowej Radia Olsztyn. Wraz z orkiestrą Warmińsko - Mazurskiej Filharmonii otrzymał „Statuetkę św. Jakuba” - nagrodę Prezydenta miasta Olsztyna - w kategorii: kultura za rok 2012, za widowisko taneczno-muzyczne Dziadek do orzechów z muzyką Piotra Czajkowskiego. W 2013 r. Warmińsko-Mazurski Klub Biznesu, za działalność artystyczną i popularyzowanie muzyki klasycznej wśród mieszkańców regionu Warmii i Mazur, przyznał Piotrowi Sułkowskiemu tytuł i statuetkę „Osobowość Warmii i Mazur” w kategorii: kultura.

******

15 listopada 2013 (piątek), godz. 19.00, sala koncertowa Filharmonii

Koncert Symfoniczny

» Piotr Sułkowski - dyrygent
» Kaja Danczowska - skrzypce
» Bartosz Koziak - wiolonczela
» Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej

Program:

» Johannes Brahms - Koncert podwójny na skrzypce i wiolonczelę a-moll op. 102
» Emil Bernard Wojtacki - poemat symfoniczny ...Wie Schatten auf den Wogen...

Bilety w cenie:
- bilet normalny - 40 zł,
- bilet ulgowy - 30 zł,
- bilet na Kartę Melomana - 20 zł

Wykonanie kompozycji Emila Bernarda Wojtackiego - poematu symfonicznego...Wie Schatten auf den Wogen... dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Kolekcje” - priorytet „Zamówienia kompozytorskie”, realizowanego przez Instytut Muzyki i Tańca.