Olsztyn24 - Gazeta On-Line
Portal Informacyjny Olsztyna i Powiatu Olsztyńskiego

Organizowane przez Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie od kilkunastu lat „Niedziele w Muzeum”, to popularny wśród zwiedzających cykl, dzięki któremu olsztynianie mogą zapoznać się ze zgromadzonymi w muzeum eksponatami. Jest jednak tylko jedna szczególnie ważna taka niedziela (na początku każdego roku), kiedy to muzealnicy pokazują skarby, które trafiły do ich zbiorów w minionym roku, także po konserwacji. I właśnie pokazowi muzealiów zakonserwowanych i pozyskanych do zbiorów w 2012 roku poświęcona była dzisiejsza (10.02) „Niedziela w Muzeum”.

Na wystawie zaprezentowane zostały przeróżne eksponaty, poczynając od archeologii, poprzez rzemiosło artystyczne, dokumenty, grafiki, dzieła sztuki współczesnej, po przedmioty codziennego użytku. Wśród nich znalazły się m.in. ikona „Chrystus Pantokrator” z XVIII-XIX wieku, pejzaż pędzla Hugona Walzera, obrazy autorstwa Juliusza Narzyńskiego, archiwum fotograficzne Adalberta Guski’ego dokumentujące architekturę i sztukę sakralną Biskupstwa Warmińskiego, stary druk po konserwacji „Nauka o prawach dla obywatelów państw pruskich”, czy exlibrisy Wojciecha Jakubowskiego (autor podarował muzeum aż 294 egzemplarze, na wystawie można było zobaczyć 20 z nich), siekierka pochodząca z okresu 2 tys. lat przed naszą erą, skarb z Olbrachtówka i fragment pracowni Hieronima Skurpskiego z ostatnim, niedokończonym obrazem, podarowanej przez Annę Skurpską-Ekes i Marka Skurpskiego.

Rarytasem wśród zaprezentowanych muzealiów była z pewnością mapa „Der deutsche Kommunal Giroverkehr”.

- Mapa ta powstała w drugiej połowie lat 20. ubiegłego wieku i jest efektem fuzji, jakiej dokonały dwie niemieckie instytucje bankowe w 1924 roku - wyjaśnia Małgorzata Gałęziowska z Działu Historii Muzeum Warmii i Mazur. - Mapa ma wymiary 1,80m x 2,30m i przedstawia Niemcy wraz z wszystkimi oddziałami powstałej w wyniku wspomnianej fuzji instytucji bankowej, która działa do dzisiaj i jest sponsorem konserwacji tego eksponatu. Na mapie tej znajdziemy też wszystkie te obszary, które po I wojnie światowej zostały w wyniku plebiscytu bądź też decyzji zwycięzców od Niemiec odłączone. Należałoby zatem postawić pytanie, co kierowało twórcami tej mapy, przeznaczonej przecież dla instytucji, że zdecydowali się pokazać jeszcze wartość, siłę i znaczenie państwa niemieckiego. Ciekawe jest tu połączenie reklamy i propagandy. Jak powiedziała nam nasza rozmówczyni, mapa trafiła do muzeum z rąk osoby prywatnej już jakiś czas temu. Osoba ta znalazła ją w piwnicy i zdecydowała się sprzedać. Eksponat był w opłakanym stanie - w kilku miejscach był przepalony, zalano go także olejem silnikowym. Jednak dzięki hojności Finanzgruppe Deutscher Sparkassen - und Giroverband oraz 9 miesięcy wytężonej pracy toruńskich konserwatorek Barbary Wojdyły i Lidii Bannach-Szewczyk, które współpracują z MWM, udało się go odnowić.

Innym ciekawym eksponatem zaprezentowanym na dzisiejszej wystawie był tzw. skarb z Wilkowa, a właściwie jego część poddana renowacji (skarb nie należy obecnie do muzeum, więc dalsze prace będą nad nim prowadzone po jego przekazaniu).

- Historia znalezienia tego skarbu jest dosyć banalna - mówi Małgorzata Kumorowicz z Działu Historii FWM. - Kilka monet zostało odkopanych przez przypadek podczas prac ogrodniczych na posesji w Wilkowie. Właściciele posesji zwrócili się do pracującej w pobliżu ekspedycji archeologicznej o konsultacje i okazało się, że są to trzy monety półtoragroszowe. Na tej podstawie rozpoczęto oględziny terenu oraz dalsze prace i wykopano zaprezentowaną w gablocie pierwszą część skarbu, czyli 60 monet. Następnie przeprowadzono, tzw. ratunkowe prace archeologiczne, w wyniku których odkopano kolejne 400 monet.

Jak wyjaśnia pani Małgorzata, na ekspozycji zaprezentowano monety bardzo popularne w okresie panowania Zygmunta III Wazy. Był to tzw. podręczny zasób monet do codziennego użytku, głównie o niskich nominałach. Są to m.in. trzy talary z XVII w. (1 niemiecki i 2 niderlandzkie), 4 orty gdańskie i 1 bydgoski, szóstaki, trojaki i 3 szelągi krzyżackie z XV, najprawdopodobniej włączone wtórnie do tego zasobu z powodu braku srebrnych monet na rynku. Co ciekawe, do skarbu zaliczono też monetę o nominale 10 groszy z czasów PRL-u (lata 70. ubiegłego wieku), którą odkopano w tym samym miejscu.

Wspomniane eksponaty to tylko kropla, może nie w morzu, ale jeziorze muzealiów przedstawionych na ekspozycji w Zamku Kapituły Warmińskiej - siedzibie muzeum, i nie podejmiemy się próby wymienienia pozostałych, chociaż były nie mniej ciekawe, a czasem wręcz zaskakujące (część z nich przedstawiamy w galerii dołączonej do tej relacji). Dość powiedzieć, że ci, którzy nie zdążyli na prezentację, być może, długie lata będą musieli czekać na kolejną okazję obejrzenia wystawionych dziś eksponatów. Za rok bowiem w Muzeum Warmii i Mazur pokazane zostaną już „nowe” zabytki.