Olsztyn24 - Gazeta On-Line
Portal Informacyjny Olsztyna i Powiatu Olsztyńskiego

Ks. dr Stanisław Kozakiewicz witając słuchaczy, którzy zebrali się 22 stycznia br. w Galerii Instytutu Kultury Chrześcijańskiej na prelekcję z cyklu: „Klerykalizm i antyklerykalizm”, powiedział: „...wczoraj ta sala była wypełniona po brzegi na bardzo ciekawym zresztą wieczorze autorskim, dzisiaj, śmiem tak powiedzieć, zjawiła się głównie elita...”.

Pod słowem „elita” zapewne Ksiądz Dyrektor miał na myśli osoby głęboko zainteresowane życiem Kościoła. A problemy klerykalizmu i antyklerykalizmu są bardzo istotne dla samego Kościoła, czyli dla samych wierzących. Bez nich Kościół nie mógłby istnieć. Wydaje się, ze klerykalizm jest odpowiedzią na wojujący antyklerykalizm, który od połowy XIX wieku znalazł silne oparcie w klasycznych ruchach lewicowych, a jego najbardziej radykalnym ośrodkiem stał się komunizm. Dla nich Kościół był ostoją klasy wyzyskiwaczy, zaprzeczeniem postępu, ciemnogrodem, ideologicznym przeciwnikiem (świat duchowości przeciw światowi materii). Nieco inny charakter ma antyklerykalizm kół wywodzących się ze skrajnego liberalizmu, uważającego Kościół za ostoję wstecznego konserwatyzmu, stanowiącego zaporę dla nowoczesności, dla postępu.

Jest jeszcze jeden rodzaj antyklerykalizmu, który wywodzi się od samych ludzi Kościoła. Prelegent przytoczył tutaj przykład pewnego dziennikarza - katolika, który do innego kolegi, rozpoczynającego swoją pracę dziennikarską w Katolickiej Agencji Informacyjnej, powiedział: „jeśli chcesz naprawdę służyć Kościołowi, musisz być antyklerykalny”. Miał on naturalnie na myśli działania zmierzające do oczyszczenia Kościoła z naleciałości klerykalizmu, zaskorupienia lub zaślepienia. Nie będzie to więc walka z Kościołem, a działanie pozytywne, oczyszczające.

A czy Kościół w Polsce jest klerykalny? Kościół na pewno nie jest antyklerykalny, ale niektórzy ludzie Kościoła na pewno tak. Są to ci, którzy nie dostrzegają zmian jakie zachodzą w Kościele na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat, nie wczytali się w dokumenty soboru watykańskiego II, dokumenty synodalne, encykliki papieskie, zwłaszcza Jana Pawła II. A w Polsce, gdzie komunizm zniszczył wszelkie organizacyjne możliwości działania katolików świeckich, uniemożliwił im jakiekolwiek świadome działanie, jaka mogła być rola Kościoła? Sprowadzała się ona właściwie tylko do życia parafialnego, do inwencji samego proboszcza. Obecnie pomału rola laikatu w polskim Kościele wzrasta, powstają coraz to nowe wspólnoty laikatu, duże i małe, mniej i bardziej aktywne.

Sprawa klerykalizacji Kościoła w Polsce na pewno jeszcze będzie tematem dyskusji i sporów. Jest prosta droga do zamknięcia tego sporu, a mianowicie wszyscy katolicy - duchowni i świeccy, jak też i ludzie spoza Kościoła - powinni zrozumieć, ze Kościół nie może być ani klerykalny ani antyklerykalny. Ma być Kościołem Chrystusa.