Olsztyn24 - Gazeta On-Line
Portal Informacyjny Olsztyna i Powiatu Olsztyńskiego

W bazylice p.w. św. Jakuba, na Placu Konsulatu Polskiego i w Urzędzie Wojewódzkim odbyły się dzisiaj (3.05) uroczystości z okazji 220. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja, drugiej na świecie i pierwszej w Europie ustawy zasadniczej. Uroczystości były też okazją do zaprezentowana mieszkańcom Olsztyna odrestaurowanego placu z Kolumną Orła Białego i podziękowania wszystkim, którzy przyczynili się do jego przebudowy.

Uroczystości rozpoczęła poranna msza święta w bazylice p.w. św. Jakuba. Mszy w intencji Ojczyzny przewodniczył biskup pomocniczy Archidiecezji Warmińskiej, Jacek Jezierski. W kościele zebrali się m.in. przedstawiciele władz wojewódzkich i miejskich, parlamentarzyści, przedstawiciele partii politycznych i związków zawodowych, organizacji kombatanckich, kierownicy wojewódzkich i miejskich instytucji i urzędów, pracownicy oświaty, uczniowie i harcerze. Kompanie honorowe wystawiło wojsko, policja, straż pożarna i straż graniczna. Były też liczne poczty sztandarowe.

Po mszy uczestnicy uroczystości, prowadzeni przez orkiestrę wojskową, przemaszerowali ulicami Olsztyna na Plac Konsulatu Polskiego, gdzie odbyła się główna rocznicowa uroczystość.

Jak zwykle w takich przypadkach, rozpoczęło się od przywitania się dowódcy wojskowego garnizonu z kompaniami honorowymi i pocztami sztandarowymi oraz złożenia meldunku wojewodzie warmińsko-mazurskiemu o gotowości do rozpoczęcia uroczystości. Potem, przy dźwiękach Mazurka Dąbrowskiego, wciągnięto na maszt flagę państwową. Chwilę później głos zabrał gospodarz uroczystości, wojewoda warmińsko-mazurski Marian Podziewski. - Są w dziejach państw i społeczeństw wydarzenia tak wielkie, że ich pamięć przekazuje się z pokolenia na pokolenie jako najcenniejsze dziedzictwo - powiedział wojewoda. - Takim wydarzeniem w historii naszej Ojczyzny było uchwalenie Konstytucji 3 Maja, której dwieście dwudziestą rocznicę obchodzimy dzisiaj w całej Polsce, także tu, w miejscu, które chyba najlepiej oddaje podniosłość tej chwili. Stoimy przed Kolumną Orła Białego, która jest świadectwem patriotyzmu mieszkańców Warmii i Mazur, symbolem jedności, tożsamości narodowej i historii.

Wojewoda mówił też o wydarzeniach sprzed 220. lat, o rewolucyjnych zasadach i celach Konstytucji 3 Maja.

- Konstytucja 3 Maja zapisała się w historii jako jedno z najważniejszych dokonań Rzeczypospolitej i szczytowe osiągnięcie polskiej myśli politycznej - przypomniał Marian Podziewski. - Czyniła poddanych państwa polskiego jego obywatelami, nadała im prawa, tworzyła z nich nowoczesny naród, będący od tej pory podmiotem historii. Jest ona wspaniałym przykładem myślenia o państwie polskim i troski o jego przyszłość. Jest przykładem właściwie rozumianej demokracji w walce przeciwko anarchii.

Marian Podziewski kilka słów poświęcił też znaczeniu ustawy zasadniczej z 1791 roku dla obecnych pokoleń Polaków.

- Co wniosła Konstytucja Majowa w życie Polski XXI wieku? Przede wszystkim pamięć o staraniach odzyskania wolności przez nieugięty polski naród, pamięć o wydarzeniach tamtej epoki, która wywarła trwałe piętno na polskiej historii - stwierdził wojewoda. - Konstytucja Majowa była, jest i będzie punktem odniesienia dla polskiego patriotyzmu, dla poczucia naszej narodowej tożsamości.

Na koniec wojewoda Podziewski życzył wszystkim mieszkańcom Warmii i Mazur wszelkiej pomyślności i godnego uczczenia dzisiejszego święta.

Po wojewodzie głos zabrał gospodarz Olsztyna, prezydent Piotr Grzymowicz. Dziękując wszystkim, którzy przyczynili się do zrewitalizowania placu Konsulatu Polskiego przypomniał, że dzisiejsze uroczystości to w istocie inauguracja nowego wizerunku jednego z najważniejszych placów w mieście.

Dalej, prezydent Grzymowicz odniósł się do istoty Konstytucji 3 Maja i wartości, jakie w sobie niosła.

- Konstytucja 3 Maja stanowiła podwaliny nowoczesnego państwa polskiego - mówił prezydent. - Uzmysławiała, że rzeczą równie ważną jak naród, jest jego organizacja w postaci państwa. Sankcjonowała władzę narodu, wprowadzając trójpodział na władzę ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Po raz pierwszy w dziejach Polski, to właśnie państwo i jego integralność stały się celem nadrzędnym, i temu były podporządkowane obowiązki obywateli. Jednocześnie Konstytucja 3 Maja zrównywała prawa obywateli, a także pozwalała na swobodę wyznań i chroniła najbiedniejszych.

Jak podkreślił Piotr Grzymowicz, wartości Konstytucji 3 Maja są aktualne do dziś.

- Doniosłość tego aktu uzmysławia nam, że naród nie może prawidłowo funkcjonować bez swojego państwa - mówił Grzymowicz. - Dobrze Zorganizowane państwo jest gwarantem rozwoju i pomyślności narodu. To państwo musi zapewnić równe prawa swoim obywatelom i znaleźć instrumenty do ich przestrzegania. A na straży tych praw musi stać konstytucja!

Prezydent zauważył jednak, że nie zawsze i nie do końca potrafimy korzystać z idei Konstytucji 3 Maja.

- W waśniach i kłótniach politycznych, które obserwujemy na co dzień, za dużo jest prywatnych ambicji, a za mało myślenia propaństwowego - powiedział. - A przecież jak napisał Józef Wybicki - „Niemiec, Moskal nie osiędzie, gdy jąwszy pałasza, hasłem wszystkich zgoda będzie i ojczyzna nasza”

Na koniec prezydent życzył mieszkańcom Olsztyna i wszystkim Polakom „dobrego, mądrego, sprawiedliwego państwa”.

Miłym akcentem spotkania na placu Konsulatu Polskiego było wręczenie wojewodzie Marianowi Podziewskiemu symbolicznej statuetki Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych na Warmii i Mazurach. Statuetkę wręczył wojewodzie pułkownik Marcin Kus.

Kolejne elementy dzisiejszego uroczystego spotkania na placu Konsulatu Polskiego to Apel Pamięci i salwa honorowa. Ostatnim akcentem było złożenie wieńców i kwiatów pod Kolumną Orła Białego.

******

Konstytucja 3 Maja Rzeczypospolitej Obojga Narodów, ustanowiona w 1791 roku, była pierwszą w nowożytnej Europie, drugą na świecie ustawą zasadniczą. W 1919, trzeci maja po raz pierwszy został ustanowiony polskim świętem państwowym. W tym roku obchodzimy 220. rocznicę uchwalenia konstytucji.

W 1792 roku obchody pierwszej rocznicy uchwalenia konstytucji zgromadziły wiele jednostek wojskowych wokół Warszawy. Z tego powodu zabrakło sił zbrojnych, gdy doszło do krytycznego momentu rosyjskiego ataku na Polskę.

Nasz kraj odzyskał niepodległość w 1918 r. Mocą rozporządzenia Sejmu Ustawodawczego z 29 kwietnia 1919 r., rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja została uznana świętem narodowym.

Krótko po II Wojnie światowej władze komunistyczne zabroniły publicznego świętowania tego dnia ze względu nastrojów społecznych jakie budziło ono w Polakach, przywrócono je dopiero w 1990 r.

Od 2007 roku 3 maja jest także świętem narodowym Litwy.